Ομόφωνη αρνητική γνωμοδότηση του Δημ. Συμβ/λίου Ηγ/τσας για ανεμογεννήτριες στο "Βαράθι"

Ομόφωνη αρνητική γνωμοδότηση του Δημ. Συμβ/λίου Ηγ/τσας για ανεμογεννήτριες στο "Βαράθι" 

Ομόφωνα το Δ. Σ. του Δήμου Ηγουμενίτσας, την Τετάρτη 22/11/2023, μετά από αίτημα κατοίκων της περιοχής, συζήτησε εκτός ημερήσιας διάταξης το θέμα της ΜΠΕ για την κατασκευή Αιολικού Σταθμού Παραγωγής Ηλεκτρικής Ενέργειας, (ΑΣΠΗΕ) στην περιοχή «Βαράθι» Ηηγουμενίτσας (πάνω από Μαυρούδι, Οικισμό Εθνικής Αντίστασης, Αμπέλια, Δριμίτσα, Παραπόταμο κλπ.) και μετά από τοποθετήσεις του Δήμαρχου, συμβούλων και εκπροσώπων των κατοίκων, γνωμοδότησε ομόφωνα αρνητικά.

Σημειώνουμε ότι με παλαιότερη απόφασή του (187/2011), το Δ.Σ. είχε γνωμοδοτήσει και τότε αρνητικά για ένα παρόμοιο μικρότερο έργο.

Σίγουρα αυτό αποτελεί ένα θετικό βήμα, όμως οι κάτοικοι πρέπει να είναι σε επαγρύπνηση γιατί η αδειοδοτούσα Αρχή (Αποκεντρωμένη, Υπουργείο), παρά τις ομόφωνες αρνητικές γνωμοδοτήσεις όλων των φορέων (Δήμων, Περιφέρειας, ΟΦΥΠΕΚΑ κλπ.), έχει εκδόσει Αποφάσεις έγκρισης σχετικών Μελετών.

Παρακάτω δημοσιεύουμε γραπτές απόψεις συμπολιτών μας, τεκμηρίωσης των αντιρρήσεων στην εν λόγω ΜΠΕ, οι οποίες συνέβαλαν στη διαμόρφωση στην σχετική γνωμοδότηση.

Γραπτές απόψεις επί της ΜΠΕ έργου ΑΣΠΗΕ στη θέση «Βάραθρο» Δήμου Ηγουμενίτσας

Η γενική εκτίμηση είναι ότι επιδιώκεται η περιβαλλοντική αδειοδότηση ενός έργου, σχεδιασμένου με στόχο τη μεγιστοποίηση του επιχειρηματικού κέρδους, με μια ανεπαρκή και άστοχη ΜΠΕ. Τούτο βέβαια διόλου δεν αποτελεί πρωτοτυπία -χάρις στην διηνεκή ανοχή της διοίκησης- αλλά σίγουρα ξαφνιάζει με την κραυγαλέα απουσία «φύλλου συκής» ή μάλλον «φύλλων συκής» μια και είναι αρκετές οι ανεπάρκειες και αστοχίες της μελέτης.

Πιο συγκεκριμένα η υπόψη ΜΠΕ:

· Αποφεύγει την απαιτούμενη συγκεκριμένη αναγνώριση και περιγραφή του φυσικού περιβάλλοντος (αναλισκόμενη σε βιβλιογραφικές αναφορές, χωρίς ίχνος έρευνας πεδίου)

· Εκπλήσσει ιδιαίτερα με την απουσία παρατηρήσεων ορνιθοπανίδας

· Αοριστολογεί στα θέματα διαχείρισης του περισσεύματος υλικών εκσκαφής καθώς και των όποιων υγρών αποβλήτων

· Αποκρύπτει τις επιπτώσεις των εκσκαφών για τα τεχνικά έργα και την οδοποιία και της συνεπαλόλουθης μεγάλης οπτικής όχλησης από τη θάλασσα και το Λιμάνι, από την πόλη της Ηγουμενίτσας και από τους γύρω οικισμούς (Μαυρούδι, Οικισμός Εθνικής Αντίστασης, Καστρί, Άγιο Βλάσιο, Νέα Σελεύκεια, ακόμη και από Λαδοχώρι, Γραικοχώρι)

· Χρησιμοποιεί αναχρονιστικές εκθέσεις ιδεών για το θέμα των εναλλακτικών λύσεων και παραβιάζει ακόμη και τους κανόνες της κοινής λογικής στο θέμα της μηδενικής λύσης

Αναλυτικότερα:

1) Η ΜΠΕ αποφεύγει να αναγνωρίσει και να περιγράψει με δική της στοιχειώδη έστω έρευνα πεδίου την υπάρχουσα κατάσταση του φυσικού περιβάλλοντος στις θέσεις παρέμβασης. Ούτε καν ενδεικτικό κατάλογο της χλωρίδας των θέσεων δεν παρουσιάζει. Η χρήση βιβλιογραφικών αναφορών που καλύπτουν μεγάλες ευρύτερες περιοχές, και μάλιστα με άλλους στόχους απ’ ότι μια ΜΠΕ, που πρέπει να αξιολογήσει εξειδικευμένα και τεκμηριωμένα τις επιπτώσεις στην καθαυτή περιοχή του έργου, διόλου δεν είναι επαρκής και οδηγεί στην αναξιόπιστη εκτίμηση των επιπτώσεων του έργου. Πολύ περισσότερο που αγνοείται σαν βιβλιογραφική αναφορά η σημαντικότερη χλωριδική καταγραφή για την λεκάνη του Καλαμά, αυτή του Τόμας Ράους.

2) α. Για ένα έργο ΑΣΠΗΕ η προστασία της ορνιθοπανίδας είναι προτεραιότητα. Γι΄ αυτό θεωρούμε ουσιώδη έλλειψη της ΜΠΕ την απουσία παρατηρήσεων πεδίου, ιδιαίτερα όταν το έργο μελετάται σε καταφύγιο της άγριας φύσης και σε κοντινές αποστάσεις από ΖΕΠ Δρεπάνου - Παλαιών Εκβολών ποταμού Καλαμά. Με βιβλιογραφική προσέγγιση είναι τελείως αδύνατο να απαντηθεί το κρίσιμο ερώτημα ποια θα είναι η επίπτωση σε είδη αρπακτικών που αριθμούν 1-2 ζευγάρια στις γειτονικές ΖΕΠ.

Και στο θέμα της ορνιθοπανίδας λοιπόν, η ΜΠΕ, χωρίς την απαιτούμενη τεκμηρίωση από επιτόπιες παρατηρήσεις, οδηγείται σε αναξιόπιστες γενικόλογες βιβλιογραφικές εκτιμήσεις των επιπτώσεων, γενικής διατύπωσης, που στην ουσία αφήνουν αναπάντητο το ουσιαστικό ερώτημα, αν θα επιβιώσουν τα ολιγάριθμα αρπακτικά σημασίας, στο καταφύγιο αυτό της άγριας φύσης και των γειτονικών ΖΕΠ.

β. Η ΜΠΕ στην παράγραφο 9.5 κάνει γενικές βιβλιογραφικές αναφορές χωρίς να αναφέρεται συγκεκριμένα και ξεχωριστά για κάθε είδος ορνιθοπανίδας, που υπάρχει στην περιοχή, ουσιαστικό στοιχείο τμήμα για αυτού του είδους τις μελέτες. Αρκετά χαρακτηριστικό είναι και το ότι όχι μόνο δεν προτείνεται στα μέτρα αντιμετώπισης των επιπτώσεων, αλλά ούτε καν αναφέρεται σαν δυνατότητα, η χρήση εξοπλισμού αποτροπής συγκρούσεων (ραντάρ), που τείνει να γίνει συνήθης πρακτική στις σύγχρονες Α/Γ.

3) Τα συνολικά εκτιμώμενα πλεονάσματα εκσκαφών (σ.120) που φθάνουν τις 30.000κ.μ. περίπου, παραπέμπονται σε νόμιμη διαχείριση και παρόμοιες αοριστολογίες, που η πείρα μας διδάσκει ότι καταλήγουν σαν πρανή της οδοποιίας ή άλλα σημεία, με επιπτώσεις που απλά δεν συνυπολογίζονται με τις υπόλοιπες επιπτώσεις του έργου, καθιστώντας λειψή την εκτίμηση των επιπτώσεων του όλου έργου. Όσο για τα όποια υγρά απόβλητα επίσης η διαχείριση τους παραπέμπεται στα προβλεπόμενα από νόμους, αλλά χωρίς πληροφορίες και δεσμεύσεις και μάλιστα εκτός περιοχής του έργου, δηλαδή με μεταφορά ρύπανσης.

4) α. Είναι χαρακτηριστικό για τις επιπτώσεις της οδοποιίας ότι στο παράρτημα των φωτορεαλιστικών απεικονίσεων η ΜΠΕ εμφανίζει τις Α/Γ με κουκκίδες, ενώ καταλαμβάνουν έκταση ενός γηπέδου με εκσκαφές και τεχνικά έργα, τους δρόμους με απλές γραμμές, ενώ με τα πλάτη και τις μεγάλους ελιγμούς στις στροφές, που την ίδια στιγμή περιγράφονται με κείμενο και εκτεταμένους αριθμητικούς πίνακες στο Παράρτημα 4, θα έχουν μεγάλες τομές με μεγάλα πρανή, που συνιστούν τελικά καίριες επεμβάσεις στο τοπίο της περιοχές που αποφεύγει να τις παρουσιάσει στις φωτορεαλιστικές απεικονίσεις.

β. «Καταπίνει την κάμηλο», με απόλυτα ρεαλιστική απόκρυψη .... και μάλιστα όταν το έργο χαρακτηρίζεται από διανοίξεις δρόμων, μήκους 5,5 χλμ περίπου, που το καθιστά σημαντικό σε επιπτώσεις οδοποιίας, μεταξύ των ομοειδών έργων που έχουν τεθεί σε διαβούλευση στην περιοχή μας.

Αποσιωπά συνεπώς τις επιπτώσεις των μεγάλων διατομών και πεπλατυσμένων ελιγμών οδοποιίας, σε πολύ επικλινή εδάφη, για την κίνηση και στροφή των μεγάλου μήκους οχημάτων, που οδηγούν σε τραυματική εικόνα και αισθητική υποβάθμιση του τοπίου.

γ. Μάλιστα αν αυτό καθίσταται δυσμενέστερο αν συνδυαστεί με τις πολύ μικρές αποστάσεις από οικισμούς, (Δριμίτσα, Μαυρούδι, Οικισμός Εθνικής Αντίστασης, Καστρί, Άγιο Βλάσιο, Παραπόταμο, Νέα Σελεύκεια, Ηγουμενίτσα), από τους οποίους οικισμούς θα φαίνονται από μία μέχρι και όλες οι Α/Γ και τα συνοδά τραυματικά για το τοπίο έργα.

5) α. Σε σχέση με την εξέταση εναλλακτικών λύσεων γίνεται γενικόλογη αναφορά, χωρίς στοιχεία υπολογισμού, για λύση π.χ. φωτοβολταϊκών που απορρίπτεται με το επιχείρημα της έκτασης.

Ούτε εκτιμώνται οι επιπτώσεις ούτε ποσοτικοποιείται η σύγκριση.

Καθαρή αναφορά ιδεών με κείμενο μερικών σειρών.

β. Σήμερα όμως, εν έτει 2023, οι συγκρίσεις δέον να γίνονται κάπως τεκμηριωμένα όπως επιβάλλουν οι αρχές της Ανάλυσης Κύκλου Ζωής (ΑΚΖ), της μεθόδου που υποδεικνύει αρκετά χρόνια τώρα η σχετική διαδικτυακή πλατφόρμα της ΕΕ καθώς και τα ISO 14000. Μένοντας στις εκθέσεις ιδεών απλά δεν γίνεται σύγκριση αλλά προσχηματική επιλογή.

γ. Χαρακτηριστικά, επιπλέον, αποφεύγει την σύγκριση με παραγωγή με Α/Γ σε θαλάσσιο πάρκο ενώ επικαλείται εθνικούς στόχους προς κάλυψη. Ειδικά η λύση του θαλάσσιου πάρκου αποτελεί την σύγχρονη τάση του κλάδου και προέκυψε από τα αδιέξοδα στην αντιμετώπιση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων στην στεριά. Και που ήδη επιτρέπει την ουσιαστική αύξηση της ισχύος των Α/Γ που δεν μπορεί να γίνει στη στεριά, χωρίς σοβαρές και μάλλον αξεπέραστες επιπτώσεις σε αρκετά επίπεδα. Έτσι η υπόψη ΜΠΕ ατεκμηρίωτα προτείνει την επανάληψη λαθών χωροθέτησης, όταν έχει ανοίξει ο δρόμος για καλύτερες εναλλακτικές με Α/Γ.

6) Η ανεπάρκεια και αστοχία της μελέτης αναδεικνύεται εμφατικά στο ζήτημα της μηδενικής λύσης. Εκεί κανονικά πρέπει να συγκριθούν αρνητικά και θετικά στην ίδια χωρική βάση δηλαδή την περιοχή μελέτης. Η ΜΠΕ επιλέγει να συγκρίνει κατά το δοκούν (σ.130-135 και 197-198).

7) Δεν υπάρχουν συγκεκριμένες και αναλυτικά ανεμολογικά δεδομένα για την συγκεκριμένη περιοχή. Έτσι, αν η μέση ταχύτητα ανέμων, σύμφωνα με υπαρκτά βιβλιογραφικά στοιχεία, για μια μόνο περιοχή Ηπείρου, φτάνει τα 4-5 μ/δλ και η λειτουργία των Α/Γ γίνεται μετά τα 3μ/δλ, εκείνο που μπορεί κανείς να υποθέσει είναι ότι τα έργα αυτά είναι αμφίβολης ενεργειακής παραγωγικότητας και γίνονται μάλλον για να εξυπηρετήσουν το κατασκευαστικό κεφάλαιο (εργολαβικά συμφέροντα), την προμήθεια των Α/Γ (ξένο κεφάλαιο και εισαγωγείς), όταν μάλιστα η χώρα μας φαίνεται να έχει υπερκαλύψει το στόχο για ΑΠΕ. Εκείνο που τελικά θα μείνει σε μας, θα είναι τα «κουφάρια» αυτών των Α/Γ, που σύμφωνα με την διεθνή εμπειρία, η ανακύκλωσή τους συνιστά τεράστιο δυσεπίλυτο ζήτημα.

8) Από κοντά και αποσιωπώνται και οι κίνδυνοι καταρρεύσεων πυλώνων Α/Γ, όπως την ζήσαμε στον «Κασιδιάρη» ή σε άλλα μέρη της Ελλάδας (Εύβοια κ. α.).

9) Θεωρούμε ότι η πρακτική ισοζυγίου τοπικών αρνητικών επιπτώσεων με τα οφέλη σε εθνικό ή πλανητικό επίπεδο είναι εκτός της θεσμοθετημένης ουσίας των ΜΠΕ που επιβάλλει την τοπικότητα, και οδηγεί άστοχα σε άκριτη δικαιολόγηση κάθε έργου. Η αξιολόγηση οφείλει να γίνεται μόνο με τα αναλογούντα οφέλη στην περιοχή του έργου. Άλλως έχουμε «μεταφορά» επιπτώσεων και στην πράξη θυσία της περιοχής του έργου, με βάση μια περιβαλλοντικά και λογικά απαράδεκτη διαστρέβλωση της βάσης σύγκρισης. Στη βάση ποιας αρχής διαχείρισης περιβάλλοντος θυσιάζεται μια περιοχή στο όνομα κάποιου στόχου;

10) Επίσης δεν έχει κανένα προβληματισμό για τις επιπτώσεις από τα έργα ενίσχυσης των υποδομών δικτύου υποδοχής και μεταφοράς, όταν και μόνο αυτή η επένδυση πρακτικά υπερκαλύπτει την κατανάλωση της Θεσπρωτίας και προβλέπονται άδειες για άλλες δεκάδες MW. Ποιοί και που θα είναι οι υποσταθμοί και με τι δίκτυο θα μεταφέρονται πολλαπλάσια φορτία σε σχέση με σήμερα; Άλλη κρυμμένη επίπτωση στο περιβάλλον της Θεσπρωτίας.

11) Τέλος, σημειώνουμε και την με αριθμό 187/13-07-2011 αρνητική Απόφαση - Γνωμοδότηση του Δ. Σ. του Δήμου Ηγουμενίτσας, για άλλο ανάλογο έργο, με 6 Α/Γ, μικρότερης ισχύος (12 MW), στην ίδια περιοχή που είχε ματαιωθεί.

Για όλα τα παραπάνω απορρίπτουμε την ΜΠΕ και το έργο και καλούμε την διοίκηση να μην αδειοδοτήσει περιβαλλοντικά το έργο.

Αλεξίου Παύλος, Νέα Σελεύκεια

Λιαμπότης Σωτήρης, Μαυρούδι

Γούλα Δήμητρα, Οικισμός Εθνικής Αντίστασης