"Αυτοδιοικητικές εκλογές" και "τοπική αυτοδιοίκηση"...! Του Σπύρου Εργολάβου

"Αυτοδιοικητικές εκλογές" και "τοπική αυτοδιοίκηση"...! Του Σπύρου Εργολάβου

(Ο χάρτης των εκλογών, όπως δημοσιεύεται στην ιστοσελίδα του Υπουργείου Εσωτερικών...)

Μέσα σε λίγους μήνες η χώρα απασχολήθηκε με τέσσερις εκλογικές αναμετρήσεις κατά τις οποίες "ο κυρίαρχος λαός", ασκώντας τα "συνταγματικά του δικαιώματα" κλήθηκε να αναδείξει τους εθνικούς και τοπικούς του άρχοντες, με εκλογικά συστήματα που αλλοιώνουν αυτό που το Σύνταγμα της χώρας θεωρεί ως "θεμέλιο του Πολιτεύματος"• και αυτό δεν είναι άλλο από τη "λαϊκή κυριαρχία". 

Και για να κατανοήσουμε το βαθμό αυτής της αλλοίωσης, ας λάβουμε υπόψη ότι το κόμμα που πλειοψήφησε στις τελευταίες εθνικές εκλογές και ανέλαβε την εξουσία -το ίδιο συμβαίνει επί δεκαετίες τώρα- πήρε το 40% των ψήφων του ελληνικού λαού.

Σ’αυτό προσθέστε και το γεγονός ότι, κατά τις εκλογές αυτές, η αποχή ανήλθε στο στο 47,17 %. Πολλαπλασιάστε λοιπόν το υπόλοιπο 52,83% που ψήφισε στις εκλογές επί το 40% και θα βρείτε ότι το πρώτο κόμμα έλαβε κανονικά το 21,20 περίπου του συνόλου των ψήφων του ελληνικού λαού.

Ας πάμε όμως στις τελευταίες εκλογές που τις ονομάζουν "αυτοδιοικητικές".

Οι πρόγονοί μας πίστευαν πως «αρχή σοφίας ονομάτων επίσκεψις εστι». Σύμφωνα με αυτή την άποψη ο όρος «αυτοδιοικητικές» που χρησιμοποιείται σ’ αυτές τις εκλογές δεν έχει -ούτε είχε τόσα χρόνια- καμιά σχέση με την πραγματικότητα.

Και να η απόδειξη: Βγαίνει επίσημα, πριν τις πρώτες εκλογές, ο αρχηγός του πλειοψηφούντος και κυβερνώντος κόμματος και δηλώνει πως ζητάει να πάρει το κόμμα του 13 από τις 13 Περιφέρειες της χώρας, για να μπορεί να τις ελέγχει και αυτές. Βέβαια λαός δεν συμμορφώθηκε με την απαίτησή του, κατά τις επαναληπτικές εκλογές, όπως βλέπετε και στον παρατιθέμενο χάρτη της χώρας. 

Βγαίνουν τότε οι αρχηγοί των δυο μεγαλύτερων κομμάτων της αντιπολίτευσης και πανηγυρίζουν για την επιτυχία των δικών τους κομμάτων.

Δηλαδή για να καταλαβαίνουμε περί τίνος πρόκειται τα κόμματα που μας κυβέρνησαν, μας κυβερνάνε ή φιλοδοξούν να μας κυβερνήσουν θεωρούν την Τοπική Αυτοδιοίκηση ως μια απλή προέκταση της κεντρικής εξουσίας, ένα άμεσο εξάρτημα της κομματικής παντοδυναμίας, έναν απλό μηχανισμό που ασκεί τη διοίκηση κατά παραχώρηση κομματική. 

Μια τέτοια επιλογή υποβιβάζει την Τοπική Αυτοδιοίκηση σε ένα διοικητικό υποκατάστατο του κόμματος που ασκεί την εξουσία ή σε ένα διεκδικητικό-αντιπολιτευτικό όργανο του κόμματος που διεκδικεί την εξουσία.

Γίνεται έτσι η Τοπική Αυτοδιοίκηση, όταν δεν αντιδρά σε τέτοιου είδους απαιτήσεις, ένας θεσμός τυπικός, χωρίς κανένα περιεχόμενο, χωρίς δυνατότητα για αυτενεργό δράση και πρωτοβουλία, με συνέπεια ο όρος «Αυτοδιοικητές εκλογές» να γελοιοποιείται.

Αυτοδιοίκηση σημαίνει γνήσια και αποκεντρωμένη δημοκρατική εξουσία, που εκλέγεται με εκλογικό σύστημα γνήσιο και όχι καλπονοθευτικό, που αναδεικνύει τα πιο ικανά και υπεύθυνα μέλη της τοπικής κοινωνίας, κατοχυρώνει την πλατιά συμμετοχή των πολιτών, σε όλες τις εκδηλώσεις της κοινωνικής οικονομικής και πολιτιστικής ζωής της περιοχής την οποία καλείται να υπηρετήσει, και λογοδοτεί μονάχα στους πολίτες οι οποίοι τη στηρίζουν ή την απορρίπτουν.

Γίνεται τότε η Αυτοδιοίκηση θεμέλιο σταθερό μιας Δημοκρατικής Πολιτείας, και με αυτή τη μορφή διαδραμάτισε ρόλο σωτήριο στους σκληρούς εθνικούς και δημοκρατικούς αγώνες του λαού μας, καθώς επίσης και στους καθημερινούς του αγώνες για την άνοδο του βιοτικού και πολιτιστικού του επιπέδου, για τη βελτίωση της ποιότητας της ζωής του.

Μια τέτοια Τοπική Αυτοδιοίκηση ευδοκιμεί μόνο σε ένα εύφορο κλίμα πολιτικής Δημοκρατίας. Αυτό το κλίμα σε καμιά περίπτωση δεν μπορεί να υπάρξει στην αφόρητη ξεραΐλα της πολιτικής μας ζωής, όπως τη γνωρίσαμε όλα αυτά τα χρόνια της κρίσης, που δεν ήταν μονάχα οικονομική, αλλά ήταν κρίση πολύπλευρη, κρίση πολιτική. Αυτή η κρίση μας ταλαιπωρεί και σήμερα, και θα μας ταλαιπωρεί, αν οι

πολίτες δεν συνειδητοποιήσουμε την τραγική κατάσταση στην οποία βρισκόμαστε και αυτήν που πρόκειται να παραδώσουμε στις επόμενες γενιές. 

Με πολίτευμα πρωθυπουργικής μονοκρατορίας που έρχεται στην εξουσία με το 21% των ψήφων του συνόλου των πολιτών, με κυβερνήσεις αρκετών δεκάδων υπουργών, που οι πιο πολλοί θα ήταν, χωρίς το αξίωμά τους, «άγνωστοι και στο θυρωρό της πολυκατοικίας τους», κατά τη βαθυστόχαστη άποψη του συμπαθέστατου Κατσιφάρα, με βουλευτές που είναι απλά εξαρτήματα της εκτελεστικής εξουσίας και αντί να ανήκουν σε κόμματα αρχών τα οποία, σύμφωνα με το Σύνταγμα, «να εξυπηρετούν την ομαλή λειτουργία του Πολιτεύματος», και να ασχολούνται σοβαρά και υπεύθυνα με το νομοθετικό τους έργο, ανήκουν σε κόμματα αρχηγικά, υπηρετούν τον οποιονδήποτε αρχηγό τους, χωρίς να έχουν το δικαίωμα να εκφέρουν «γνώμη και ψήφο κατά συνείδηση», όπως ορίζει το Σύνταγμα. 

Με δημάρχους που εκλέγονται, όπως συνέβη στην Αθήνα, με το 26% των ψήφων του συνόλου των πολιτών ή με λίγο παραπάνω. Και το χειρότερο, με αθέμιτες παρεμβάσεις κομματικών και εξωθεσμικών παραγόντων, όπως καταγγέλθηκε επίσημα και επώνυμα στην πόλη μας, δεν έχουμε το δικαίωμα, αν θέλουμε να μη κοροϊδεύουμε τους εαυτούς μας, να μιλάμε για Κοινοβουλευτικό Πολίτευμα και για Δημοκρατία.

"Αcerba veritas, sec veritas", που έλεγαν οι Λατίνοι: Πικρή η αλήθεια, αλλά αλήθεια, που λέμε στη γλώσσα μας. 

Όσο όμως πικρή και αν είναι πρέπει να λέγεται, αν θέλουμε να μην μένουμε στο σκοτάδι που κάθε τόσο βυθιζόμαστε, αλλά να είμαστε πολίτες συνειδητοί και υπεύθυνοι. Από τους πολιτικό μας σύστημα όπως, μέχρι σήμερα διαμορφώθηκε από εκείνους που ρυθμίζουν τις τύχες της χώρας μας, δεν έχουμε τίποτε να περιμένουμε.

Μας προειδοποίησε έγκαιρα από την αρχαιότητα ο Αριστοτέλης: «Οι Πολιτείες -γράφει- το μόνο που μπορούν να κάνουν είναι να καθρεφτίσουν το ήθος των πολιτών τους και δεν μπορούν να είναι καλύτερες απ’ τους κατοίκους τους• το πολύ θα είναι χειρότερες». 

Μας το επανέλαβε ο Βάρναλης, με το διδακτικότατο δίστιχο:

«Μπροστά καινούριος κόσμος θα βαδίσει

Όταν ξυπνήσουν κάποτε οι Λαοί».

Πάντως, αν συνεχιστεί αυτή η κατάσταση στις επόμενες εκλογές —εθνικές και αυτοδιοικητικές- προβλέπω να είναι περισσότεροι οι υποψήφιοι από τους ψηφοφόρους. Και θα θυμίζουν σε μερικούς αυτά με τα οποία έκλεινε το διήγημά του «Οι Χαλασοχώρηδες» ο Παπαδιαμάντης, γράφοντας, για τις εκλογές της εποχής του:

«Την αγγελίαν ενός εκάστου των αποτελεσμάτων υπεδέχετο έξω ο λαός δι’ επευφημιών, δι αλαλαγμών και καγχασμών ευθυμοτάτων».

Δημοσιεύοντας το διήγημα αυτό στην έγκριτη εφημερίδα του ο Γαβριηλίδης σχολίαζε: «Οι Χαλασοχώρηδες» και υπό ηθικήν έποψιν θα επιβληθούν εις τους αναγνώστας, διότι ο Παπαδιαμάντης δεν είναι απλούς διηγηματογράφος• είναι πνευματικός και ηθικός εργάτης, αγωνιστής της προόδου και της δικαιοσύνης».

Σπύρος Εργολάβος