21η Απριλίου 1967 - Του Σπύρου Εργολάβου

21η Απριλίου 1967 - Του Σπύρου Εργολάβου

21η Απριλίου σήμερα. Σαν σήμερα. πριν 56 ολόκληρα χρόνια, μια ομάδα επίορκων αξιωματικών, με την ανοχή, αν όχι με τη σύμπραξη των ανακτόρων, με επικεφαλής το δικτάτορα Παπαδόπουλο, κατάργησε το δημοκρατικό πολίτευμα και βύθισε τη χώρα στο σκοτάδι της επτάχρονης χούντας.

Το θλιβερό, ανάμεσα σε τόσα άλλα, αυτής της υπόθεσης είναι ότι πρωθυπουργός της πρώτης κυβέρνησης της χούντας υπήρξε ο μέχρι τότε εισαγγελέας του Αρείου Πάγου, Κωνσταντίνος Κόλλιας, με συμμετοχή στην κυβέρνηση άλλων έξι ανώτατων δικαστικών, ανάμεσα στους οποίους τέσσερις Αρεοπαγίτες, ένας αντεισαγγελέας του Αρείου Πάγου και ένας εισαγγελέας εφετών.

Εξίσου θλιβερό επίσης το γεγονός ότι ανώτατα πνευματικά ιδρύματα της χώρας υποδέχονταν με ενθουσιασμό τον παρανοϊκό δικτάτορα ο οποίος δήλωνε από το επίσημο βήμα τους ότι «έβαλε την Ελλάδα στο γύψο, αν μάλιστα χρειαστεί θα την ξαναβάλει» και οι πνευματικοί ηγέτες της χώρας τον χειροκροτούσαν.

Είχα την ευκαιρία, στο πλαίσιο μιας έρευνας που διεξήγαγα για την «Υπόθεση Πρίντζου και τους εκτελεσμένους των Ιωαννίνων», που είχε συγκλονίσει την πόλη μας, το 1948, να επισκεφτώ στη φυλακή, το έτος 1987, το Στυλιανό Παττακό ο οποίος είχε λάβει μέρος, ως αξιωματικός, στη σύνθεση του στρατοδικείου ενώπιον του οποίου έγινε η εκδίκαση της υπόθεσης, με τις γνωστές καταδικαστικές αποφάσεις.

Ησυνάντηση με τον Παττακό έγινε μαζί με τον αρχιμανδρίτη Χερουβείμ Μυλωνά, από το Ελληνικό των Ιωαννίνων, ο οποίος μάλιστα πέτυχε αυτή τη συνάντηση, γιατί στην ενορία του στα Πατήσια ανήκε η οικογένεια Παττακού, η σύζυγος του οποίου εκκλησιαζόταν στην εκκλησία που αυτός ιερουργούσε, αυτή μεσολάβησε για τη συνάντηση και ήταν μάλιστα παρούσα.

Κατά τις 3-4 ώρες της συνάντησης ακολούθησε μια ήρεμη, θα έλεγα και ευχάριστη συζήτηση, γιατί είχα προετοιμάσει γύρω στις 15 ερωτήσεις που είχαν προκληθεί από την έρευνα, σχετικές με τη δίκη, και έπρεπε, σε κάθε ευκαιρία, να θέτω και από μια ερώτηση. Αναφέρω ενδεικτικά ότι είχα διαβάσει πως η δικογραφία ήταν ογκώδης οι υπερασπιστές των κατηγορουμένων είχαν ζητήσει αναβολή της δίκης, για να τη μελετήσουν, αλλά το αίτημά τους δεν έγινε αποδεκτό.

Ρώτησα, λοιπόν τον Παττακό: «Φαντάζομαι, κύριε πρόεδρε, πόσο θα ταλαιπωρηθήκατε για να διαβάσετε αυτήν την ογκώδη αλληλογραφία».

Και εκείνος απαθέστατα μου απάντησε: «Τι είναι αυτά που λες; Την προηγούμενη μέρα με ειδοποίησαν ότι αύριο δεν θα πας στη μονάδα, γιατί θα πας στο στρατοδικείο του οποίου είσαι μέλος». Σ´ αυτά τα πλαίσια έγινε και έληξε η συνάντηση, με πλήρη επιτυχία του σκοπού τον οποίο επιδίωκα από αυτήν.

Φεύγοντας δε είπα (χαριεντιζόμενος) στον αρχιμανδρίτη Χερουβείμ: «Αφού αυτοί οι άνθρωποι, παπά, μας κυβέρνησαν επί επτά ολόκληρα χρόνια, από τώρα και στο εξής όποιος και να έλθει (είχε αρχίσει μάλιστα κάπως η λεγόμενη μεταπολίτευση να ξεθωριάζει) δεν πρέπει να στενοχωριούμαστε και πολύ, αν δεν μπορούμε να τους αλλάξουμε με καλύτερους.

Πάντως, για να επανέλθω, τέτοιες μέρες, σαν τη σημερινή, όσοι τουλάχιστον τις ζήσαμε, καλό είναι να μην τις λησμονάμε, γιατί, όπως μας προειδοποίησε ο Γκαίτε

«η λήθη του κακού γίνεται αιτία για την επαναληψή του»

Σπύρος Εργολάβος

Φιλόλογος -Συγγραφέας