«Mom shaming»: Όταν η μητέρα επικρίνεται - Της Αγγελικής Τζοβάρα

«Mom shaming»: Όταν η μητέρα επικρίνεται - Της Αγγελικής Τζοβάρα

Γράφει η Αγγελική Τζοβάρα

Ψυχολόγος- Ψυχοθεραπεύτρια

Η μητρότητα για μια γυναίκα αποτελεί πράξη φροντίδας και έκφρασης αγάπης προς έναν άλλον άνθρωπο εκτός του εαυτού της, αφού η μητέρα είναι υπεύθυνη τόσο για την κάλυψη των δικών της αναγκών όσο και για την επίτευξη συνθηκών κατάλληλων και με ασφάλεια για την ανατροφή του παιδιού της.

Παρόλο που δεν υπάρχει μία και μοναδική γραμμή για το ποιος είναι ο σωστότερος τρόπος για την ανατροφή των παιδιών, δημιουργείται η εντύπωση ότι κάποιες θέσεις και απόψεις είναι πιο επιτυχημένες από άλλες. Δυστυχώς, η τάση αυτή οδηγεί αναπόφευκτα στην ενοχοποίηση μερίδας μητέρων που επιλέγουν να πράξουν με διαφορετικούς τρόπους. Το λεγόμενο «mommy shaming» ορίζεται ως ένα έντονα οδυνηρό συναίσθημα που εκπορεύεται από την πεποίθηση ότι μια μητέρα υστερεί σχετικά με τις επιλογές της για την ανατροφή των παιδιών της, ότι αποτυγχάνει και ότι δεν αξίζει. Με βάση έρευνα του 2017, σχεδόν τα δύο τρίτα των γυναικών έχουν βιώσει ενοχή και ντροπή για τις γονεϊκές τους πρακτικές από τους άλλους.

Το «mom shaming» συμβαίνει όταν οι άνθρωποι επικρίνουν μια μητέρα για τις επιλογές της οι οποίες διαφέρουν σε σχέση με εκείνες που κάνουν οι ίδιοι, όπως για παράδειγμα «αν δεν θηλάσεις το παιδί σου είσαι κακή μαμά». Καλλιεργείται ως εκ τούτου, ανασφάλεια και ανησυχία στις μητέρες, με αποτέλεσμα το «mom shaming» να είναι εκτός από αναποτελεσματικό και καταστροφικό.

Όταν οι μητέρες δεν καταφέρνουν να ανταποκριθούν σε μη ρεαλιστικές προσδοκίες, αισθάνονται απογοήτευση, ότι είναι αποτυχημένες και ανασφαλείς για τις ικανότητές τους με συνέπεια να είναι συχνή η αύξηση του άγχους και της κατάθλιψης.

Ο κάθε γονιός βρίσκεται σε μια οικογένεια μοναδική με άπειρους παράγοντες που διαφέρουν σε σχέση με των άλλων, καθότι τα οικογενειακά συστήματα είναι πολυπαραγοντικά. Δεν μπορεί κανείς να γνωρίζει τι αντιμετωπίζει κάθε μητέρα και φυσικά δεν θα πρέπει να κρίνει.

Παρακάτω παρατίθενται κάποιες περιπτώσεις που αποτελούν συχνά αφορμή επίκρισης για τις μητέρες:

Θηλασμός

Ορισμένες γυναίκες είτε είναι αδύνατον να θηλάσουν ή επιλέγουν να μην το κάνουν για διάφορους λόγους όπως αντίστοιχα κάποιες άλλες επιλέγουν να θηλάσουν το μωρό τους. Δεν μπορεί να κρίνει κανείς τη μια ή την άλλη πρακτική.

Να εργαστεί ή όχι;

Οι μητέρες επικρίνονται με παθητικοεπιθετικό τρόπο για την επιλογή τους να εργαστούν ή όχι, ενώ αυτή η επιλογή αρκετές φορές ενδέχεται να επιβάλλεται από τις συνθήκες, όπως για παράδειγμα αν μια γυναίκα πρέπει να παραμείνει στο σπίτι ή να επιστρέψει στην εργασία της για οικονομικούς λόγους ή για λόγους υγείας.

Μεγαλώνει σωστά το παιδί της;

Κρίνοντας εξ ιδίων τα αλλότρια, οι άνθρωποι πολύ συχνά στη θέα πρακτικών που δεν ταυτίζονται με τους δικές τους, προσπαθούν να επιβάλλουν την άποψή τους. Αναρωτηθείτε μόνο αν τα παιδιά που συναντάτε είναι υγιή, φροντισμένα και κυρίως ευτυχισμένα.

Το σώμα της μητέρας

Επίσης συχνή είναι και η αναφορά στο σωματότυπο της μητέρας πριν γεννήσει, όταν θηλάζει ή όταν μεγαλώσει το παιδί της, σχετικά με το αν πήρε βάρος, πόσο βάρος, αν το έχασε ή όχι, αν κάνει γυμναστική και παραμελεί τα παιδιά της. Κανείς δεν είναι σε θέση να γνωρίζει τόσο τις σωματικές μεταβολές και που οφείλονται όσο και την ελεύθερη βούληση του κάθε ανθρώπου στο πώς θέλει να διατηρεί τη σωματική του κατάσταση

Αμφισβήτηση των επιλογών τοκετού

Κάποιες μητέρες γεννούν με επισκληρίδιο, καισαρική ή φυσιολογικό τοκετό σε δημόσιο ή ιδιωτικό νοσοκομείο. Κάθε γυναίκα έχει το δικαίωμα να επιλέξει με ποιον τρόπο θα φέρει στον κόσμο το παιδί της. Αμφισβητώντας και επικρίνοντας τις επιλογές της, δεν βελτιώνεται καμία συνθήκη στη ζωή της.

Όπως καθίσταται σαφές, κάθε μητέρα για τους δικούς της προσωπικούς λόγους είναι ελεύθερη να επιλέγει με ποιόν τρόπο θα επιτελέσει το γονεϊκό της ρόλο κι ας αναλογιστεί ο καθένας μας αν έχει πέσει ποτέ στην παγίδα του «mom shaming» ως θύτης. Ας προστατέψουμε τη μητέρα που δίνει έναν καθημερινό αγώνα, πολλές φορές ακόμα και πριν τη σύλληψη του μωρού της μέχρι και την ενηλικίωσή του.

- Δεν κρίνω τις επιλογές των άλλων. Προσπαθώ να συνειδητοποιήσω ότι υπάρχουν πάρα πολλοί παράγοντες που επηρεάζουν την απόφαση κάποιου και είναι φυσιολογικό ο καθένας να φτάνει σε διαφορετικά συμπεράσματα.

- Στηρίζω τις άλλες μητέρες. Σήμερα περισσότερο από ποτέ οι άνθρωποι χρειάζονται υποστήριξη όταν επικρίνονται.

- Επαναπροσδιορίζω το σκεπτικό μου. Αντί να παίρνω ως προσωπική επίθεση την αντίθετη άποψη κάποιου, προσπαθώ να κατανοήσω πώς έφτασε σε αυτή την επιλογή. Με τον τρόπο αυτό, αποκτώ περισσότερη ενσυναίσθηση και γίνομαι λιγότερο επικριτικός.

*Η Αγγελική Τζοβάρα είναι ψυχολόγος-ψυχοθεραπεύτρια με έδρα την Ηγουμενίτσα, τηλ. επικοινωνίας 6983719069