Το αεροδρόμιο Παραμυθιάς και ο ρόλος του το 1940-1941 (+Ιστορικές φωτογραφίες)

Το αεροδρόμιο Παραμυθιάς και ο ρόλος του το 1940-1941 (+Ιστορικές φωτογραφίες)

Το αεροδρόμιο Παραμυθιάς έπαιξε σημαντικό ρόλο κατά τη διάρκεια του 2ου Παγκοσμίου πολέμου.

Για την εμπλοκή του στον πόλεμο υπάρχουν μελέτες, αρθρογραφίες και πολύτιμες πληροφορίες που συγκεντρώθηκαν και παρουσιάζονται στο βιβλίο “Ο Αεροπορικός Πόλεμος στην Ελλάδα 1940-1941”.

Τα στοιχεία προέκυψαν από ανώτατους Αξιωματικούς της RAF, συγγενικά πρόσωπα των πεσόντων πιλότων κατά τις αερομαχίες, εκατέρωθεν των μαχόμενων, διακεκριμένων Πλωτάρχων και ιστορικων ερευνητών, μεταξύ αυτών και Έλληνες, όπως ο Ανδρέας Σταματόπουλος από την Κέρκυρα, ο οποιος συνεισέφερε υλικό σχετικό με την τότε Ελληνική Βασιλική Αεροπορία και με μια πλειάδα από Άγγλους, Γερμανούς, Ιταλούς, Έλληνες, Γιουγκοσλάβους, και Γάλλους επιζώντες πιλότους της εποχής αυτής, οι οποιοι είχαν καταγράψει σημαντικά γεγονότα και φωτογραφίες κατά την διάρκεια του πολεμου 1940-1944.

Τη συγκέντρωση των ιστορικών αυτόν στοιχείων έκαναν οι: Christopher Shores, Hendon Brian Cull, burry St. Edmunds Nicola Malizia, San Arcanngelo di Romagna.

Από τις 586 σελίδες του άκρως ενδιαφέροντος από ιστορικής άποψης, βιβλίου, επιλέξαμε και σας παρουσιάζουμε τα δραματικά γεγονότα που διαδραματίστηκαν και έχουν άμεση σχέση με το Στρατιωτικό Αεροδρόμιο της Παραμυθιας και τις επιχειρήσεις που έλαβαν χώρα στο Αλβανικό Μέτωπο.

Την επιμέλεια την έκανε ο καλός φιλος της paramyrhia-online.gr και ερευνητής Θωμας Στ. Γκίνης

Ξεκινάμε από τη σελ. 31. Ενώ οι Ιταλοί παρουσίαζαν σημαντική πρόοδο στον δυτικό παραλιακό τομέα του μετώπου, καταλαμβάνονταςστις 3 Νοεμβρίου την Παραμυθια και το Μαργαρίτι, στον ανατολικό τομέα η Ελληνική αντεπίθεση είχε ήδη αρχίσει με μεγάλη ένταση. Ήδη από της 2 Νοεμβρίου οι Ελληνες είχαν εισβάλει σε βάθος πέντε χιλιομετρων στο Αλβανικό έδαφος αιχμαλωτίζοντας εννέα αξιωματικούς 153 οπλίτες, αρκετά μουλάρια και πληθώρα υλικού. Στις 4 Νοεμβρίου ξεκίνησε πλέον η κυρια Ελληνική αντεπίθεση στα δυτικά της Πίνδου….

Σελ. 43…Στις 30 Οκτωβρίου του 1940, ο Βρετανός πρέσβης στην Αθηνα έστειλε ένα τηλεγράφημα στον στρατηγό Ουεηβελ με το οποιο τον ενημέρωνε ότι παρα το γεγονός ότι το ηθικό των Ελλήνων παρέμενε υψηλό, υπήρχε κρίσιμη ανάγκη για παροχή άμεσης και ορατής βοηθειας προκειμενου να συνεχιστεί η αντίσταση τους. Ο στρατηγός Ουεηβελ έστειλε τότε την 30η Μοιρα αεροσκαφών στην Ελλάδα η οποια είχε καταδιωκτικά Blenheim IF, βομβαρδιστικά Blenheim Ι, καταδιωκτικά Gladiator και Hurricane. Ένα μέρος από αυτά είχαν τις βάσεις τους στα Ιωάννινα και την Παραμυθια.

Σελ.44, επισημαίνεται από τους Βρετανούς, ότι στην Ελλάδα μονο το αεροδρόμιο του Τατοΐου ήταν επαρκώς επανδρωμένο, αλλα ήταν αρκετά μακριά από το μέτωπο της Ηπείρου. Έτσι τις επιχειρήσεις ανέλαβαν οι αεροπορικές βάσεις των Ιωαννίνων 212, των Τρικάλων και της Παραμυθιας 211, παρα τις σημαντικές έλλειψης που παρουσίαζαν, διότι ήταν κοντά στους στόχους και μπορούσαν με λιγότερα καύσιμα να κάνουν τις αναγκαίες επιχειρήσεις τους κατά του εχθρού. Στις 3 Νοεμβρίου 1940 έφτασαν τα πρώτα αεροσκάφη της 30ης Μοίρας με επικεφαλής τον επισμηναγό Ο.Γ. Σανον τα οποια διαμοιράστηκαν στις Ελληνικές βάσεις, στην Παραμυθια τα πρώτα αεροσκάφη που έφτασαν ήταν τα Gladiator και μετέπειτα τα Blenheim. Ταυτόχρονα ο στρατηγός Ουεηβελ έστειλε και πυροβολαρχίες οι οποιες ενισχυμένες με τις αντίστοιχες Ελληνικές ανέλαβαν την αντιαεροπορική άμυνα των βάσεων.

Σελ. 48, το στρατιωτικό αεροδρόμιο της Παραμυθιας που χρησιμοποιήθηκε επανειλημμένως για τις πολεμικές επιχειρήσεις κατά των εισβολέων Ιταλογερμανών. Η αεροπορική βάση της Παραμυθιας με αριθμό 211, αποτελούσε μόνιμο στόχο των εχθρικών αεροσκαφών και η περιοχή βομβαρδίστηκε επανειλημμένα.

Σελ. 144, αφήγηση του πιλότου ενός καταδιωκτικού αεροσκάφους Blenheim Ρον Πηρσον, << Ήμασταν ισοδύναμοι, αφού το Blenheim διέθετε δυο πολυβόλα και το Cant τρία, δυο στον πίσω πυργίσκο και ένα μπροστά. Ασχοληθήκαμε πρώτα με τα κεντριά, που είχε στην ουρα του και με τη δεύτερη ριπή μου πέτυχα τον πίσω πολυβολητή. Το πλήγμα επιτεύχθηκε ακριβώς την ώρα που έπρεπε….Όταν εξαντλήθηκαν τα πυρομαχικά του μπροστινού πολυβόλου, δοκιμάσαμε να κάνουμε πλευρικές επίθεσης, για να δώσουμε μια ευκαιρία βολής στον πίσω πολυβολητή μου. Ήταν αρκετά διασκεδαστικό. Στην συνεχεια αναγκαστήκαμε να επιστρέψουμε, διότι δυστυχώς για το Ιταλικό Cant, αυτό εξακολουθούσε να πετα σε ύψος λίγο πάνω από τα κύματα, αν και είχαν σιγήσει όλα τα πολυβόλα του. Έτσι προσγειωθήκαμε κάπως δυσαρεστημένοι. Προτού ο Πηρσον επιστρέψει στην Παραμυθια, το Αεροπορικό Αρχηγείο είχε έλθει σε επαφή με την μοίρα και την πληροφόρησε ότι ένας Έλληνας παρατηρητής είχε δει την αερομαχία και είχε διακρίνει το Cant να συντρίβεται στη θάλασσα και να βυθίζεται…

Σελ. 146 και 147. Εκείνη την ημερα στην Κέρκυρα, ο Ανδρέας Σπυρόπουλος που ήταν τότε 14 ετών και ζούσε στο χωριο Κοντόκαλι, κατέγραφε στο ημερολόγιο του: << Ήταν μεσημέρι της 18ης Μαρτίου 1941. Ο μουντός ήχος ενός αεροσκάφους, που πετούσε μάλλον σε μεγάλο ύψος, με έκανε να ψάξω στον ουρανό. Έπειτα απο λίγο διέκρινα ένα μεγάλο αεροπλάνο με ωραίες αεροδυναμικές γραμμές, να έρχεται από τα βορειοανατολικά προς το μέρος μας και να πετα σε ύψος περίπου 3.000 μέτρων. Ήταν ένα Cant Z1007bis Alcione με μονο κάθετο σταθερό και πηδάλιο διευθύνσεως. Την ίδια στιγμή ένας άλλος ήχος αεροπορικού κινητήρα τράβηξε την προσοχή μας. Τρία διπλανα, που έδειχναν αρκετά παλαιά, πετούσαν από πάνω μας ερχόμενα από ανατολάς πάνω από τη θάλασσα, πετώντας σε τέλειο σχηματισμό, μάλλον αργά, αλλα σε ύψος περίπου 2.000 μέτρων. Ήταν Breguet. Τα Breguet XIX πέταξαν πάλι πάνω από τα κεφαλια μας και εξαφανίστηκαν προς ανατολάς, κατευθυνόμενα προς το πεδίο προσγείωσης τους στην Παραμυθια. Ο νεαρός Ανδρέας ήταν αρκετά σίγουρος ότι τα διπλανα, που είχε δει, ήταν τύπου Breguet. Όντως εκείνη την στγμή σχεδίαζε στο ημερολόγιο του τις πτέρυγες τους. Δεν υπήρχαν όμως αεροσκάφη τέτοιου τύπου στην Παραμυθια εκείνη την περίοδο και την ίδια μέρα μια τριάδα Gladiator της 112ης Μοίρας, που είχαν απογειωθεί από την Παραμυθια, ενεπλάκησαν με ένα Z1007bis πάνω από την Κέρκυρα, αλλα αυτό κατάφερε να τους διαφύγει.

Σελ. 152 και 153: Τα Macchi της 153ης Σμηναρχίας Δίωξης επέστρεψαν πάνω από την Παραμυθια για μια ακόμη διέλευση πολυβολισμού νωρίς το απόγευμα της 26ης Μαρτίου. Καθώς πλησίαζαν, συναντήθηκαν με τέσσερα Gladiator της 112ης Μοίρας τα οποια οι Ιταλοί μέτρησαν μέχρι πάλι ως 12. Ένα Gladiator υπέστη σοβαρές ζημιες κατά την αερομαχία, αλλα ο χειριστής του κατάφερε να κάνει αναγκαστική προσγείωση με ασφάλεια ενώ ο σμηναγός Souamp κατεδίωξε ένα από αυτά κάνοντας το να πέσει στην θάλασσα στα ανοικτά της Πέρδικας Θεσπρωτίας. Κατ την διάρκεια της αερομαχίας δυο Macchi απεμπλακησαν και πολυβολήσαν το αεροδρόμιο της Παραμυθιας, αναφέροντας ότι κατέστρεψαν δυο Gladiator και ένα Wellington. Στην πραγματικότητα κατέστρεψαν μονο ένα Gladiator και έπληξαν πάλι τα συντρίμμια του Welligton το οποιο είχε ήδη καταστραφεί πριν από τέσσερις ημερες…. Η 112η Μοίρα στα Ιωάννινα διατάχθηκε να στείλει ολα τα επιχειρησιακά Gladiator, που διέθετε στην Παραμυθια, επειδή υπήρχε η πρόθεση αυτή η ομάδα να επανεξοπλιστεί με Hurricane. Την επομενη, τρεις πιλότοι αναχώρησαν με ένα Bombay, για να παραλάβουν τα πρώτα Hurricane από την Αίγυπτο. Τελικά όμως αυτά τα αεροσκάφη θα κατέληγαν στην 33η Μοίρα στην Ελευσίνα, αντί για την 112η στα Ιωάννινα και Παραμυθια. Τis 27 Μαρτίου έξι μαχητικά Blenheim της εκτης Μοίρας μεταστάθμευσαν στην Παραμυθια από όπου το επόμενο πρωί στις 05.35 απογειώθηκαν με προορισμό το αεροδρόμιο του Λέτσε στην Ιταλία, με επικεφαλής τον σμηναγό Tομ Χόργκαν. Η επίθεση αυτή είχε σχεδιαστεί έτσι ώστε να εμποδισει πιθανή Ιταλική ενέργεια κατά του Βρετανικού Στόλου της Μεσογείου, η οποια θα μπορούσε να εκδηλωθεί από αυτό το αεροδρόμιο. Φθάνοντας μια ώρα αργότερα πάνω από το στόχο, Οι Βρετανοί εφόρμησαν από ύψος 3.000 μέτρων στα 500 μετρα και διέκριναν στο έδαφος σταθμευμένα 80 έως 100 αεροσάφη όλλων των τύπων. Τα Βρετανικά Blenheim εκτέλεσαν δυο διελεύσεις πολυβολισμού αιφνιδιάζοντας απόλυτα την Ιταλικη αεράμυνα. Ένα βομβαρδιστικό, που αναγνωρίστηκε ως Ca 135 αφέθηκε φλεγόμενο και ένα αλλο διαλυθηκε. Τουλάχιστον 20 ακόμα Ιταλικά αεροπλάνα είχαν γαζωθεί από βλήματα. Όταν επιτέλους τα Ιταλικά αντιαεροπορικά πυροβόλα άνοιξαν πυρ, κτυπήθηκαν τέσσερα Blenheim, τα οποια και υπέστησαν ελαφρές ζημιες ενώ τα υπόλοιπα επέστρεψαν στη βάση τους

Στην σελ. 154, βλέπουμε ότι διοικητής της Μοίρας 112 ήταν ο επισμηναγός Μπράουν, ο οποιος αντικαταστάθηκε στα τέλη Μαρτίου 1941 από τον σμηναγό Σουαμπ. Ιταλικό προσωπικό ποζάρει διπλα στα συντρίμμια δυο Gladiator που ανήκουν προφανώς σε εκείνα τα αεροσκάφη τα οποια καταστράφηκαν κατά τους πολυβολισμούς των τελών του Μαρτίου 1941 στην Παραμυθια,

Σελ. 158: Το απόγευμα της 5ης Απριλίου 1941, έξι Swordfisch της 815ης Μοίρας έφθασαν πάλι στην Παραμυθια οπλισμένα με τορπίλες, αλλα οι αναγνωριστικές πτήσεις έδειξαν ότι ούτε ο Αυλώνας ούτε το Δυρράχιο περιείχαν τέτοιους στόχους, που να αξίζουν που να αξίζει μια επιδρομή εναντίον τους. Έτσι στις 19.30 τα έξι αεροσκάφη απογειώθηκαν από την Παραμυθια για μια επιθετική περιπολία πάνω από τις θαλασσιες οδούς συγκοινωνιών, με τον αντισμήναρχο Kout της Πτέρυγας <<W>> να επιβαίνει ως παρατηρητής σε ένα αεροσκάφος. Δυο Swordfisch πέταξαν κατά μήκος των Ιταλικών ακτών μέχρι το Μπάρι, δυο προς το Σαν Τζιοβάνι και τα αλλα δυο περιπολούσαν μεταξύ του Οτράντο και του Αυλώνα. Δεν εντοπίστηκε κανένας στόχος, αλλα καθώς το τελευταίο ζεύγος επέστρεφε από τον Αυλώνα, το υπ, αριθμόν P4064 αεροσκάφος του υποπλοιάρχου K. Σ. Λη, υπέστη βλάβη στον κινητήρα και αποκολλήθηκε η έλικα του. Καθώς το Swordfisch βρισκόταν σε πολύ χαμηλό ύψος, για να μπορέσει το πλήρωμα να το εγκαταλείψει, ο Λη, έκανε αναγκαστική προσγείωση σε μια ξερή κοίτη ποταμού, 32 χιλιόμετρα πριν από την Παραμυθια. Αν και το αεροσκάφος υπέστη μεγάλες ζημιες, το πλήρωμα δεν έπαθε το παραμικρό. Προσγειώθηκαν όμως σε μια απομακρυσμένη περιοχή και υποχρεώθηκαν να πεζοπορησουν επί τρεις μέρες. Όταν τελικά έφθασαν πάλι στην Παραμυθια, βρήκαν ότι εξελισσόταν ένα πολύ διαφορετικό είδος πολεμου!

Σελίδα 247: Εδώ βλέπουμε πινακα:

<<ΔΙΑΤΑΞΗ ΜΑΧΗΣ ΤΩΝ ΒΡΕΤΑΝΙΚΩΝ ΑΕΡΟΠΟΡΙΚΩΝ ΔΥΝΑΜΕΩΝ ΣΤΑ ΒΑΛΚΑΝΙΑ, 5 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 1941 RAF>>.

(Aναφέρονται όλες οι Μοίρες που στάθμευαν στην Ελλάδα, εμείς θα σας αναφέρουμε αυτές που είχαν τις βάσεις τους στα Ιωάννινα και στην Παραμυθια).

ΚΑΤΑΔΙΩΚΤΙΚΑ, 112η Μοίρα στα Ιωάννινα και στην Παραμυθια, επισμηναγός Λ.T. Σουαμπ, αεροσκάφη Gladiator. ΒΟΜΒΑΡΔΙΣΤΙΚΑ, 211η Μοίρα στην Παραμυθια, Επισμηναγός A. T. Ιρβαιν αεροσκάφη Blenheim Ι.

ΒΟΜΒΑΡΔΙΣΤΙΚΑ, 815η Μοίρα στην Παραμυθια, Υποπλοίαρχος M. A. Τόρενς Σπενς, αεροσκάφη Swordfisch

Σελ. 248: ΔΙΑΤΑΞΗ ΜΑΧΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΒΑΣΙΛΙΚΗΣ ΑΕΡΟΠΟΡΙΑΣ, 5 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 1941. ΚΑΤΑΔΙΩΚΤΙΚΑ, 21η Μοίρα στην Παραμυθια, (δεν αναφέρεται ο διοικητής), αεροσκάφη Gladiator.

Σελ. 297: ( Στις 14 Απριλίου 1941 ο Βασιλιάς Πέτρος της πρώην Γιουγκοσλαβίας και μέλη της κυβέρνησις του φυγαδεύονται μέσω Παραμυθιας). <<Η κυβέρνηση αναχώρησε πλέον από το Παλε, κοντά στο Σεράγεβο, με προορισμό το Νίκσιτς από όπου θα έφευγε με αεροπλάνο. Αργά το απόγευμα δυο υδροπλάνα Sunderland της RAF κατέφθασαν στη Μπόκα Κοτορσκα, για να παραλάβουν διπλωμάτες και Βρετανικό προσωπικό. Στο μεταξύ ο Βασιλιάς Πέτρος έφθασε επίσης στο Νίκσιτς ακριβώς την στιγμή που τέσσερα Ιταλικά S79 βομβάρδιζαν την κωμόπολη. Μια ώρα αργότερα έφυγε με ένα S.79 του 7ου Συντάγματος, το οποιο είχε χειριστη τον επισμηναγό Ντούσαν Σοφιλι, διοικητή της 66ης Μοίρας, με προορισμό την Ελλάδα. Δεχόμενο αντιαεροπορικά πυρα κατά μήκος των ακτών της Αδριατικής, το πλήρωμα πραγματοποίησε άφεση φωτοβολίδων και άμεσως μετά κατέφθασαν καταδιωκτικά της RAF, για να συνοδεύσουν το Savoia,(όπου επέβαινε ο Βασιλιάς), και ένα συνοδο Do17K. στην Παραμυθια. Η άφιξη του εκεί θα περιγραφει λεπτομερώς αργότερα>>.

Σελ. 298: << ….Στις 15 Απριλίου 1941, ο Γιουγκοσλάβος Αρχιστράτηγος διέταξε να πάψει το πυρ εναντίον των αεροσκαφών του Άξονα, ενώ το μεσημέρι της ίδιας ημέρας άρχισε η εκκένωση με τον σχηματισμό μιας αερογέφυρας προς την Βόρειο Ελλάδα, η οποια διατηρήθηκε επί δυο ημερες. Τα Do17K και τα S.79 ανέλαβαν να εκτελέσουν τις περισσότερες πτήσεις σε συνεργασία με τα εναπομείναντα Lochkheed 10A (δυο από αυτά είχαν καταρριφθεί, ένα στην Ελλάδα στις 7 Απριλίου και ένα κοντά στο Βελιγράδι σε μη γνωστη ημερομηνία). Κάθε αεροσκάφος πραγματοποίησε τις εξόδους του φορτωμένο όχι μονο με επιβάτες, που ήθελαν να διαφύγουν, αλλα και με ράβδους χρυσού 50 κιλών του κρατικού θησαυροφυλακίου. Δυο, η, τρία από αυτά τα αεροσκάφη καταστράφηκαν σε ατυχήματα κατά τις προσγειώσεις τους στην Ελλάδα, αλλα τα περισσότερα έφθασαν στα Ιωάννινα, είτε στην Παραμυθια. Πολλά από τα μικρότερα εκπαιδευτικά αεροσκαφη, η, αεροσκάφη συνδέσμου έφθασαν επίσης στην Παραμυθια συμπεριλαμβανομενων των Breguet XIX, Po25, ένα Bf 108 και ένα Sim X. Εκεί συνάντησαν και τα εναπομείναντα Breguet XIX της 5ης Μοίρας Αναγνώρισης, που πέταξαν από την Φλώρινα, η οποια είχε χάσει πολλά αεροσκάφη της σε έναν βομβαρδισμό, που υπέστη σε αυτό το Ελληνικό αεροδρόμιο από Γερμανικα καταδιωκτικά. Ένα από τα S.79 που δεν τα κατάφερε, ήταν αυτό, που μετέφερε στις 16 Απριλίου 1941 τον πτέραρχο Μίρκοβιτς στην Ελλάδα, όταν εβλήθη από Ελληνικά αντιαεροπορικά πυροβόλα κοντά στην Πρέβεζα και κτυπήθηκε. Το αεροσκάφος συνετρίβη, η άτρακτος έσπασε στα δυο και ο Μίρκοβιτς τραυματίστηκε βαριά, ενώ ένας Γιουγκοσλάβος υπουργός που ταξίδευε μαζί του έχασε την ζωή του”.

Στην Σελ. 301 και 302 ο συγγραφέας αναφέρει ότι μετά τις 15 Απριλίου που έγινε γνωστη στις Γιουγκοσλαβικές διοικησειςς η κατάπαυση του πυρός, τα περισσότερα αεροσκάφη αποφάσισαν να αποδράσουν: << Έτσι νωρίς την επομενη επτά D022 του 20ου και του 25ου Σμήνους Υδροπλάνων αναχώρησαν από το Οραχοβιτς και πέντε από αυτά έφτασαν στην Κέρκυρα στις 07.00. Ένα επέστρεψε στη βάση του, ενώ ένα δεύτερο υπέστη βλάβη στον κινητήρα και στην συνεχεια κτυπήθηκε από αντιαεροπορικά πυρα και προσγειώθηκε στους Αγίους Σαράντα. Το πλήρωμα έκανε τις επισκευές του στα ανοικτά της ακτής και παρέμεινε ανενόχλητο. Το αεροσκάφος απογειώθηκε ξανά και έφθασε στην κέρκυρα έπειτα από δυο ώρες. Σελ. 317 και 318 ο Πιλότος A τάξης Ken Smith που πετούσε με το υπ, αριθμόν L9743 Swordfisch του Ανθυποπλοιάρχου Rantorf θυμάται: Στο Πρίντεζι επιλέξαμε ένα στόχο και αφού πετάξαμε 30 μετρα πάνω από ένα Πλοίο, ρίξαμε την τορπίλη και φύγαμε γρήγορα καθότι η αντιαεροπορικήάμυνα του λιμανιού μας έβαλε πυρα. Όμως ο ανθυποπλοίαρχος Μακόλεϊ, που πετούσε με το μοναδικό Swordfisch που έφερε τορπίλη έριξε την τορπίλη σε ενα Τανκερ και είδε μια μεγάλη λάμψη στην επιφάνεια του νερού καθώς έφευγε από την περιοχή του στόχου. Όλα τα Swordfisch προσγειώθηκαν τα ξημερώματα με ασφάλεια στην Παραμυθια.

Σελ. 328. Ο Βασιλιάς Πέτρος στην Παραμυθια: << Οπως αναφέρθηκε προηγούμενος, εκείνη την ημερα ο Βασιλιάς Πέτρος της Γιουγκοσλαβίας έφυγε αεροπορικώς από το Νίκσιτς με ένα S.79 του 7ου Συντάγματος, με προορισμό την Ελλάδα. Κατά την διάρκεια του απογεύματος πέταξε στην Παραμυθια ένα D0 17K, ακολουθούμενο από ένα Σαβοΐα, το οποιο έφερε λευκη σημαία και συνοδεύονταν από έξι Gladiator της 112ης Μοίρας. Για τον νεαρό μονάρχη και τον πρωθυπουργό του, συγκροτήθηκε άμεσως ένα άγημα απόδοσης τιμών αποτελούμενο από αεροπόρους της 211ης Μοίρας. Ο Βασιλιάς σχολίασε ότι αυτό ήταν το καλύτερο άγημα, που είχε δει και σίγουρα το πρώτο σε πεδίο μάχης. Ένα από τα μέλη του ήταν και ο υποσμηνίας Τομ Χάρισον, ο οποιος θυμόταν: Αυτό που δεν ήξερε η Αυτού Μεγαλειότης, ήταν ότι το 90% των εξαρτήσεων, που φορούσαμε, το είχαμε δανειστή από τους συναδέλφους μας και ότι υπήρχε μεγάλη έλλειψη καλών στολων και υλικού εκείνη την περίοδο. Μια βαλίτσα που ξεφορτώθηκε από το S.79, λεγόταν ότι περιείχε τα Διαμάντια του Γιουγκοσλαβικου Στέμματος! Μπορεί να ήταν αλήθεια, αλλα είτε ήταν είτε όχι έδωσε ένα ενδιαφέρον στην ζωή μας σε μια εποχή, που η τύχη φαινόταν να μας έχει εγκαταλειψει>>. Πιθανός να ήταν αλήθεια, αφού μια εβδομάδα αργότερα τα Διαμάντια φορτώθηκαν στο πολεμικό πλοίο (Defender) στην Καλαμάτα και μεταφέρθηκαν στην Αίγυπτο). Αργότερα το βραδυ ο Βασιλιάς έφυγε για το Μενίδι με το S.79, συνοδευόμενος από ένα Blenheim, αλλα όπως έχει ήδη αναφερθεί, Γιουγκοσλαβικά αεροσκάφη άρχισαν να καταφθάνουν στην Ελλάδα κατά μεγάλους αριθμούς, κύριος S.79 D0 17K και Lockheed, αλλα επίσης και πολλά μικρότερα διπλανα διαφορων τύπων. Ο Τομ Χέντερσον θυμάται: << Από ότι μπορώ να θυμηθώ οι Γιουγκοσλάβοι (με κυριως S.79 και D0 17Κ) άρχισαν να καταφθάνουν στις 12 και 13 Απριλίου και συνέχισαν να έρχονται, για το επόμενο τριήμερο. Δεν είδα κανένα Fury, η, Hurricane, αλλα ένα παράξενο δικινητήριο Lockheed ήταν παρόν. Δεν είχα ξαναδεί ποτε τόσο μεγαλοπρεπής στολές, σαν αυτές που φορούσανμερικοί Γιουγκοσλάβοι, και τόσο υπέροχα μουστάκια >>. Μέχρι το τέλος εκείνης της ημέρας ο αριθμός των Γιουγκοσλαβικών αεροπλάνων, που βρίσκονταν στην Παραμυθια, είχε ανέλθει σε 44, αλλα υπήρχαν επίσης και αλλα, που προσγειώνονταν αλλου. Δυο πολυκινητήρια αεροσκάφη, που πιστεύετε ότι ήταν τύπου Caproni 310 από το 603o Σμήνος Εκπαίδευσης, προσγειοθηκαν στην Κέρκυρα. Ένα από αυτά προσγειώθηκε στο αεροδρόμιο της Γαρίτσας, αλλα προσέκρουσε με το ρυγχος λόγο της λάσπης. Κανεις από τους επιβαινοντες δεν έπαθε κάτι, αλλα το αεροσκάφος υπέστη ζημιες. Οι επιβάτες του μεταφέρθηκαν από το νησί με βάρκα στο Νότο. Το δεύτερο αεροσκάφος προσγειώθηκε περίπου 20 λεπτά αργότερα στην Λευκημμη της Κέρκυρας, σε ένα πεδίο προσγείωσης, που ήταν ακατάλληλο για προσγείωση και εγκαταλείφθηκε εκεί. Και τα δυο αεροσκάφη πυρπολήθηκαν αργότερααπό τους Κερκυραίους για να μην πέσουν στα χερια των Ιταλών.

Σελ. 330 και 331, << Στο μεταξύ επτά Swordfisch της 815ης Μοίρας έκαναν στις 23.50 μια ενδιάμεση σταση στην Παραμυθια ευρισκόμενα καθ, οδόν προς Αυλώνα, με επικεφαλής τον υποπλοίαρχο Τόρενς και Σπενς. Ήταν όλα σε αυτήν την περίπτωση οπλισμένα με τορπίλες. Πετώντας μέσα σε ομιχλη και με ελαττωμένη ορατότητα, ο σχηματισμος ανεβηκε στα 2.400 μετρα προτού ολισθήσει πάλι κατεβαίνοντας για να επιτεθεί αυτόνομα το κάθε αεροσκάφος. Μονο έξι Swordfisch εκτέλεσαν επιθέσεις αφού ο υποπλοίαρχος K.Σ. ΛΗ είχε αναγκαστεί λόγο τεχνικών προβλημάτων να επιστρέψει πίσω νωρίς. Οι στόχοι δεν βρέθηκαν…Μέσα στο σκοτάδι τα επιτιθέμενα πληρώματα υπερεκτίμησαν τα μεγέθη των αντιστοιχων στόχων τους, αλλα όχι και τα αποτελέσματα των βολων τους. Το ατμόπλοιο (Luciano), ένα φορτηγό εκτοπίσματος 3.329 τόνων βυθίστηκε και το ίδιο συνέβη με το μικρότερο (Σταμπάλια) εκτοπίσματος 1.228 τόνων. Δυο Βρετανικά πληρώματα δεν κατάφεραν να βρούν στόχους και 45 λεπτά αργότερα επέστρεψαν φέροντας ακόμη αναρτημένες τις τορπίλες τους, αλλα το υπ, αριθμόν P4137 με τους ανθυπολπλιαρχους Γ.K Σαρα και τον T. Mpaouker προσέκρουσε στο νερό και συνετρίβη. Το πλήρωμα του επέζησε και αιχμαλωτίστηκε.

15 Απριλίου 1941, ΣΦΟΔΡΕΣ ΑΕΡΟΜΑΧΙΕΣ ΠΑΝΩ ΑΠΟ ΤΟ ΑΕΡΟΔΡΟΜΙΟ ΤΗΣ ΠΑΡΑΜΥΘΙΑΣ ΚΑΙ ΤΩΝ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ. Αφού προσγειώθηκαν στην Παραμυθια, για να ανεφοδιαστούν με καύσιμα, τα εναπομείναντα έξι αεροσκάφη έφυγαν τα ξημερώματα της 15ης Απριλίου 1941 για την Ελευσίνα. Άμεσως μόλις αναχώρησαν και προτού προλάβει να ανεφοδιαστεί με καύσιμα και να φύγει το πλήθος των Γιουγκοσλαβικών αεροσκαφών, Ιταλικά καταδιωκτικά MC200 της 22ης Σμηναρχίας Δίωξης εμφανίστηκαν σε χαμηλό ύψος πάνω από το αεροδρόμιο της Παραμυθιας και εκτέλεσαν πολυβολισμό, ισχυριζόμενα ότι κατεστρεψαν εξι βομβαρδιστικά και ένα καταδιωκτικό και ότι προκάλεσαν ζημιες σε αλλα δέκα. Μερικές πηγες δηλώνουν ότι και τα 44 αεροσκάφη καταστράφηκαν, η, αχρηστεύθηκαν, αλλα δεν ισχύει κάτι τέτοιο, καθώς εννέα από αυτά πέταξαν στις 19 Απριλίου, για την Αίγυπτο. Τουλάχιστον ένας αεροπόρος σκοτώθηκε σε αυτήν την επίθεση. Στο μεταξύ εννέα G.50bis της Ιταλικής 24ης Σμηναρχίας Δίωξης προσέλαβαν τα Ιωάννινα, ενώ αλλα 15 τα κάλυπταν από ψηλότερα. Έξι Gladiator της 122ης Μοίρας των Ιωαννίνων κατάφεραν να απογειωθούν και άρχισε μια σκληρή αερομαχία. Ο ανθυποσηναγος Μπραντον βρέθηκε στην ουρα ενός Ιταλικού Fiat, αλλα τα πολυβόλα του έπαθαν εμπλοκή και δέχθηκε την επίθεση ενός αλλου Ιταλικού αεροσκάφους, το οποιο κτύπησε άσχημα με πυρα το Gladiator και τραυμάτισε τον ίδιο. Καθώς κατέβαινε για να προσγειωθεί, τον ακολούθησαν αρκετά G.50, αλλα η αεράμυνα του αεροδρομίου τα έδιωξε. Οι Βρετανοί ισχυρίστηκαν ότι κατά την διάρκεια αυτής της εμπλοκής προκάλεσαν ζημιες σε δυο G.50, ενώ οι Ιταλοί πιλότοι ισχυρίστηκαν ότι κατέρριψαν σίγουρα τρία Gladiator και πιθανός και αλλα τρία, ενώ κατέστρεψαν και έξι αεροσκάφη στο έδαφος. Εκτος από το αεροσκάφος του Μπράντον, η RAF δεν υπέστη άλλες απώλειες, αλλα το Γιουγκοσλαβικο S.79, που βρίσκονταν στο αεροδρόμιο, καταστράφηκε και υπήρξαν και αλλα Γιουγκοσλαβικά αεροπλάνα, που έπεσαν θύματα του πολυβολισμού. Γύρο στις 11.00 έφθασε ένα άλλο Γιουγκοσλαβικο D017K, μεταφέροντας τον αξιωματικό σύνδεσμο της RAF στην Γιουγκοσλαβία, τον υποσμηναγό T.T Maplmpak, ο οποιος ενημέρωσε τον διοικητή στην Παραμυθια ότι το ίδιο απόγευμα επρόκειτο να έλθουν και αλλα Γιουγκοσλαβικά αεροσκάφη. Επειδή το αεροδρόμιο ήταν σε φάση εκκένωσης, ζητήθηκε να παραμείνει πίσω ένας αξιωματικός της RAF, για να τα στείλει στο Αγρίνιο, όπου οι Έλληνες είχαν συμφωνήσει να δημιουργήσουν μια βάση για αυτά. Αφού πεταξε στα Ιωάννινα, για να ενημερώσουν τον αντισμήναρχο Λιούης σχετικά με αυτές τις ρύθμισις, ο Maplmpak επέστρεψε στο Μαυροβούνιο με ένα Dornier, για να τις επιβεβαιώσει. Τέσσερα S.79 και έξι D017K κατέφθασαν στις 14.00 και τα συνάντησε ο γιατρός της 211ης Μοίρας, σμηναγός Γ.Π.Γκρίφιν, ο οποιος και ενημέρωσε τα πληρώματα τους, για τον νέο προορισμό τους.Τα τέσσερα Savoia και δυο από τα Dornier ανεχώρησαν αμεσως, αλλα οι πιλότοι των υπολοιπων τεσσάρων αγνόησαν τις εκκλήσεις του Γκρίγκιν να φύγουν το ταχύτερο δυνατόν. Μέσα σε λίγα λεπτά, περίπου 40 Bf 109E κατέφθασαν πετώντας σε χαμηλό ύψος πάνω από το αεροδρόμιο και τα τέσσερα βομβαρδιστικά καταστράφηκαν. κατέβαινε για να προσγειωθεί, τον ακολούθησαν αρκετά G.50, αλλα η αεράμυνα του αεροδρομίου τα έδιωξε. Οι Βρετανοί ισχυρίστηκαν ότι κατά την διάρκεια αυτής της εμπλοκής προκάλεσαν ζημιες σε δυο G.50, ενώ οι Ιταλοί πιλότοι ισχυρίστηκαν ότι κατέρριψαν σίγουρα τρία Gladiator και πιθανός και αλλα τρία, ενώ κατέστρεψαν και έξι αεροσκάφη στο έδαφος. Εκτος από το αεροσκάφος του Μπράντον, η RAF δεν υπέστη άλλες απώλειες, αλλα το Γιουγκοσλαβικο S.79, που βρίσκονταν στο αεροδρόμιο, καταστράφηκε και υπήρξαν και αλλα Γιουγκοσλαβικά αεροπλάνα, που έπεσαν θύματα του πολυβολισμού. Γύρο στις 11.00 έφθασε ένα άλλο Γιουγκοσλαβικο D017K, μεταφέροντας τον αξιωματικό σύνδεσμο της RAF στην Γιουγκοσλαβία, τον υποσμηναγό T.T Maplmpak, ο οποιος ενημέρωσε τον διοικητή στην Παραμυθια ότι το ίδιο απόγευμα επρόκειτο να έλθουν και αλλα Γιουγκοσλαβικά αεροσκάφη. Επειδή το αεροδρόμιο ήταν σε φάση εκκένωσης, ζητήθηκε να παραμείνει πίσω ένας αξιωματικός της RAF, για να τα στείλει στο Αγρίνιο, όπου οι Έλληνες είχαν συμφωνήσει να δημιουργήσουν μια βάση για αυτά. Αφού πεταξε στα Ιωάννινα, για να ενημερώσουν τον αντισμήναρχο Λιούης σχετικά με αυτές τις ρύθμισις, ο Maplmpak επέστρεψε στο Μαυροβούνιο με ένα Dornier, για να τις επιβεβαιώσει. Τέσσερα S.79 και έξι D017K κατέφθασαν στις 14.00 και τα συνάντησε ο γιατρός της 211ης Μοίρας, σμηναγός Γ.Π.Γκρίφιν, ο οποιος και ενημέρωσε τα πληρώματα τους, για τον νέο προορισμό τους. Τα τέσσερα Savoia και δυο από τα Dornier ανεχώρησαν αμεσως, αλλα οι πιλότοι των υπολοιπων τεσσάρων αγνόησαν τις εκκλήσεις του Γκρίγκιν να φύγουν το ταχύτερο δυνατόν. Μέσα σε λίγα λεπτά, περίπου 40 Bf 109E κατέφθασαν πετώντας σε χαμηλό ύψος πάνω από το αεροδρόμιο και τα τέσσερα βομβαρδιστικά καταστράφηκαν. Την ίδια τύχη είχε και το αεροδρόμιο της Λάρισας όπου του επετέθηκαν εννέα Γερμανικά αεροσκάφη Messerschmitt και πολυβολήσαν αρκετά αεροσκάφη των Συμμαχων.

Σελ. 338, <<Η Λάρισα, η Καλαμπάκα-Βασιλική, και η Παραμυθια δεν ήταν πάντως οι μονοι στόχοι, αφού στις 07.50 κύματα αεροσκαφών Bf109E προσέβαλαν τα Νιάματα, όπου έδρευε η 113η Μοίρα και όπου τα πληρώματα της έπαιρναν το πρωινό τους προτού απογειωθούν, για μια επιδρομή. Αυτή η πρώτη προσβολή από οκτώ Messerschmitt κατέστρεψε έξι από τα Blenheim της μονάδας και τραυμάτισε τέσσερις αεροπόρους.Δυο ώρες αργότερα τρία Bf 109E του Άξονα πέταξαν χαμηλά πάνω από το αεροδρόμιο και αχρήστευσαν και αλλα Blenheim, ενώ τραυμάτισαν άλλους δυο αεροπόρους….>>

Σελ. 343, <<Στα δυτικά η προέλαση των μονάδων του Γερμανικού XM Μηχανοκίνητου Σώματος από τα Σκοπια απειλούσε να υπερφαλαγγίσει το γενναίο , αλλα σχεδόν εξαντλημένο Τμήμα Στρατιάς της Ηπείρου. Η επίθεση κατά των Ιταλών είχε ήδη διακοπεί, ενώ η εκκένωση των αεροδρομίων, που βρίσκονταν λίγο πίσω από την γραμμή του μετώπου, ίδιος εκείνου της Παραμυθιας, στέρησε από τους Έλληνες στρατιώτες την αεροπορική κάλυψη, που απολάμβαναν μέχρι τότε>>.

Σελ. 345, << Στην Ελευσίνα σημειώθηκε κατά την διάρκεια της ημέρας η άφιξη δυο Γιουγκοσλαβικών S.79 και δυο Lockheed 10A από την Παραμυθια, που μετέφεραν όλα κυβερνητικό προσωπικό. Εκείνο το βραδυ ήλθε και προσγειώθηκε στο Μενίδι ένα D0 17K από την ίδια περιοχή, αλλα συνάντησε μια μη αναμενόμενη υποδοχή, όπως ανέφερε ο Mαρσελ Κομό (ένας αεροπόρος της 33ης Μοίρας). Οι επιβάτες του που στις 15 Απριλίου 1941 είχαν επιβιώσει από τον κεραυνοβόλο πόλεμο σε βάρος της Παραμυθιας, καθώς και από άλλους δυο σφοδρούς βομβαρδισμούς και επιθέσεις πολυβολισμού την ώρα που τα αεροπλάνα τους επισκευάζονταν, δεν δέχθηκαν ευγενικά τον όγκο των πυρών ελαφρών οπλων, που τους υποδέχθηκε από τους καχύποπτους στρατιώτες μας στο Μενίδι. Το αεροσκάφος έκανε τον γύρο του αεροδρομίου επί μιση ωρα, επειδή το κράτησαν οι βολές των αεροπόρων μας. Όταν τελικά προσγειώθηκε και ξεφόρτωσε ένα μπουλούκι από εξοργισμένους Γιουγκοσλάβους που κουνούσαν απειλητικά τις γροθιές τους, οι δικοί μας εξαφανίστηκαν…>>

Σελ. 346, Η Παραμυθια και η κοντινή Κατσικα (Ιωαννίνων) υπέστησαν πάλι πολυβολισμό από Bf 109, οι πιλότοι των οποιον ισχυρίστηκαν ότι κατέστρεψαν τρία αεροσκάφη στον πρώτο αεροδιάδρομο και δυο στο δεύτερο…>>

Σελ, 415, <<Στις 30 Απριλίου οι Συμμαχικές Δυνάμεις αρχίζουν σταδιακά να αποσύρουν τις κυριες στρατιωτικές τους δυνάμεις προς την Βόρειο Αφρική, για να υπερασπιστούν τις πετρελαιοπηγές, οι οποιες ήταν το μήλο τις έριδος και ο σημαντικότερος οικονομικός στόχος εκατέρωθεν. Έτσι περισυνέλεξαν από τα νησιά του Αιγαίου τις δυνάμεις τους με οποιον τρόπο μπορούσαν, γνωρίζοντας ότι τα πλοία τους ήταν ο κύριος στόχος της πανίσχυρης Λουφτβάφε. Γραφει λοιπόν ο συγγραφέας: “Όλοι επιβιβάστηκαν, μαζί με έναν αριθμό Ελλήνων στρατιωτών και ψαράδων. Φτάνοντας στον κόλπο της Σούδας,(της Κρήτης), ένας από τους (στρατιώτες) αποδείχθηκε ότι ήταν Ελληνίδα κοπέλα, η οποια φορούσε κράνος και χλαίνη”.

ΠΗΓΗ: www.paramythia-online.gr