.gif)
ΘΕΣΠΡΩΤΙΚΟΙ ΑΝΤΙΛΑΛΟΙ
Φεβρουαρίου 15, 2019
0
Του
Άλκη Φάτσιου
Δικηγόρου
Το
περασμένο Σάββατο, 9/2/19, βρέθηκα ως θεατής, στο θέατρο «ΕΣΤΙΑ» στην
Ηγουμενίτσα, προκειμένου να παρακολουθήσω, μια θεατρική παράσταση από τη
θεατρική ομάδα Θεσπρωτίας «ΤΟΜΗ», ψυχή της οποίας είναι η γνωστή στο θεσπρωτικό
κοινό αλλά και την εκπαιδευτική κοινότητα, κα. Ρεντζεπέρη Άννα.
Συγκεκριμένα
παρουσιάστηκαν (4) τέσσερα μονόπρακτα-μονόλογοι και πλέον ειδικότερα, ένα του
ΑΝΤΟΝ ΤΣΕΧΟΦ, το “Ολια μια ψυχούλα”, ένα των ΝΤΑΡΙΟ ΦΟ και ΦΡΑΝΚΑ ΡΑΜΕ το “Εγώ
η Ουλρίκε Μάϊνχοφ καταγγέλλω”, ένα της ΛΟΥΛΑΣ ΑΝΑΓΝΩΣΤΑΚΗ το “Ουρανός
κατακόκκινος” και ένα της ιδίας της κας Ρεντζεπέρη, το “Μπορείς να με λες και
Γέρμα”, με το γενικότερο τίτλο “ΙΔΟΥ ΕΓΩ”. Κεντρική ηρωίδα και στα τέσσερα
μονόπρακτα μία ΓΥΝΑΙΚΑ, το ρόλο της οποίας, απέδωσε η κα Ρεντζεπέρη, με
εμφάνιση, στα δύο εξ αυτών και των Ηλιάνας Μαρτίνη και Ευρυδίκης Στόλη.
Πριν
αναφερθώ στη συγκεκριμένη θεατρική παράσταση, αισθάνομαι την ανάγκη, να
παραθέσω κάποιες γενικότερες σκέψεις μου, σχετικά με το θέατρο και την Τέχνη
γενικότερα, έτσι ώστε να γίνουν πλήρως κατανοητά, τα όσα παρακάτω θα αναφέρω
για τη συγκεκριμένη παράσταση:
Η
Τέχνη -και βεβαίως το θέατρο, από τις βασικές εκφράσεις αυτής- είναι αναμφίβολα
ένα σημαντικό ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ ΦΑΙΝΟΜΕΝΟ. Η ΤΕΧΝΗ, άρα και το θέατρο, είναι ΑΝΑΓΚΗ
αλλά όχι του “περιττού”, μα του “απαραίτητου”, όπως αναφέρει σχετικά, ο μεγάλος
μας ποιητής και διανοητής ΚΩΣΤΑΣ ΒΑΡΝΑΛΗΣ, και δεν μπορεί να απουσιάζει
κοινωνικά, έτσι όπως δεν μπορεί να απουσιάζουν η ηθική, το δίκαιο, η ΑΛΗΘΕΙΑ.
Δεν υπάρχει δε, καμία αμφιβολία, ότι η ΤΕΧΝΗ, άρα και το θέατρο, ωφελεί και
ταυτόχρονα εξυπηρετεί ΣΚΟΠΟΥΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΥΣ και εξωαισθητικούς, κι αυτό είναι μια
μεγάλη ΑΛΗΘΕΙΑ, αν οι σκοποί αυτοί προάγουν την ιστορική πορεία ατόμων και
κοινωνιών, και δεν σκοπεύουν την αναχαίτισή τους. Με βασικό εργαλείο και πυξίδα
την επιστήμη της ΑΙΣΘΗΤΙΚΗΣ, οφείλουμε κάθε φορά, να διαβλέπουμε, έστω και
ενστικτωδώς, πότε η ΤΕΧΝΗ, άρα και μια θεατρική παράσταση, είναι ΖΩΝΤΑΝΗ και ΑΛΗΘΙΝΗ
και πότε ΨΕΥΤΙΚΗ και ΝΕΚΡΗ, πότε δύναμη που κινεί την κοινωνική
πραγματικότητα και πότε δύναμη που την ακινητοποιεί και τη φρενάρει στην πορεία
κοινωνικής αφύπνισης και ανάτασης.
Αναφορικά
τώρα με τη θέαση μιας θεατρικής παραστάσεως, πάντα πίστευα και πιστεύω, πάντα
διαισθάνομαι, ότι βρίσκομαι μπροστά σε μια “ΙΔΙΟΤΥΠΗ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΚΗ ΑΝΑΜΕΤΡΗΣΗ”
στη διάρκεια της οποίας, αναμετρώνται δύο πρωταγωνιστές, από τη μια ο ΘΕΑΤΗΣ,
και από την άλλη ο ΔΗΜΙΟΥΡΓΟΣ της, με επιδιωκόμενο στόχο (νομίζω πως έτσι
πρέπει) την πολιτιστική, άρα και κοινωνική μέθεξη, μέσω της αμφίδρομης
επικοινωνίας και συμμετοχής και με απώτερο στόχο να συμβάλλουν και οι δύο, έστω
και σε κάποιο βαθμό, στη δημιουργία του κοινωνικού ατόμου, του σκεπτόμενου
πολίτη και στο προχώρημα της ίδιας της κοινωνίας. Χαρακτηρίζω δε μια θεατρική
παράσταση, σαν μια ΙΔΙΟΤΥΠΗ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΚΗ ΑΝΑΜΕΤΡΗΣΗ, γιατί σε αντίθεση με
οποιαδήποτε άλλη αναμέτρηση, εδώ θα υπάρξουν στο τέλος αναγκαστικά ή και οι ΔΥΟ
νικητές ή και οι ΔΥΟ ηττημένοι…!
Σε ό,τι αφορά το ΘΕΑΤΗ: Αν ο θεατής φεύγοντας, μετά το τέλος μιας θεατρικής
παράστασης, διαπιστώσει ότι συνεπεία αυτής, ξεκίνησε μέσα του, μία διανοητική
διεργασία ατομικού και κοινωνικού προβληματισμού, ότι τα μηνύματα της ΟΛΗΣ
παραστάσεως του δημιούργησαν ερείσματα για να νιώσει περισσότερο ΑΝΘΡΩΠΟΣ,
περισσότερο ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΣ ΠΟΛΙΤΗΣ, ότι αισθάνθηκε μία δημιουργική και ταυτόχρονα
συγκινησιακή φόρτιση, ε, τότε αυτός ο (θεατής), έχει κερδίσει, έχει νικήσει.
Είναι δε βέβαιον ότι η νίκη του αυτή, οφείλεται στο δημιουργό της παραστάσεως,
που με αυτή την έννοια, ΠΡΟΦΑΝΩΣ είναι και αυτός νικητής…!
Σε ό,τι αφορά το δημιουργό: Ο βασικός
συντελεστής μιας Θ.Π., ο δημιουργός της, κατά την ταπεινή μου άποψη, θα πρέπει
να διαθέτει ένα ιδιαίτερο κριτήριο επιλογής έργων (αν δεν είναι ο ίδιος
συγγραφέας) και χαρακτήρων, αφού το στοιχείο αυτό, αποτελεί το βασικό, το
γενεσιουργό κύτταρο της υπό δημιουργίας Θ.Π. Όμως προκειμένου να υπάρχει στο
δημιουργό το παραπάνω στοιχείο, θα πρέπει να συντρέχει στο πρόσωπό του μια ΠΟΛΥΜΕΡΕΙΑ
ΓΝΩΣΕΩΝ -σε σχετικά ικανοποιητικό βαθμό- και στα άλλα επίπεδα του κοινωνικού
γίγνεσθαι. Προσέτι θα πρέπει επίσης να διαθέτει ένα, σε μεγάλο βαθμό,
κατασταλαγμένο κοινωνικό κριτήριο που να στοχεύει σε μία ΑΛΛΗ ΠΟΙΟΤΗΤΑ
ΑΝΘΡΩΠΟΥ, σε ΕΛΕΥΘΕΡΟΥΣ ΑΝΘΡΩΠΟΥΣ και συνεπώς σε μία ΑΛΛΗ ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΚΟΙΝΩΝΙΑΣ…
Περαιτέρω,
οι συντελεστές που επιλέγονται να υποδυθούν τους χαρακτήρες, εννοείται ότι θα
πρέπει όχι απλά να διαθέτουν το σχετικό χάρισμα (ταλέντο), αλλά θα πρέπει
παράλληλα να έχουν ικανή διανοητική δυνατότητα να αντιληφθούν το εύρος του
χαρακτήρα που υποδύονται…
Αναφέρομαι
παραπάνω, και επιμένω, στην αναγκαιότητα μίας ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΠΟΛΥΜΕΡΕΙΑΣ στο
πρόσωπο των δημιουργών, γιατί είμαι και εγώ από αυτούς που πιστεύουν, ότι Ο
ΜΟΝΟΣΗΜΑΝΤΑ ΕΙΔΙΚΟΣ γνωρίζει κάποια ή πολλά πράγματα, πάνω σε ένα ΑΥΣΤΗΡΑ
ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΕΝΟ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ ΠΕΔΙΟ, αλλά για τα υπόλοιπα πάσχει από ΓΕΝΙΚΗ ΤΥΦΛΩΣΗ,
στερούμενος έτσι ΟΛΩΝ των ιδιοτήτων ενός πραγματικού, ενός ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΥ ΠΟΛΙΤΗ,
και κατά συνέπεια στερείται κατ’ αυτόν τον τρόπο, των ιδιοτήτων ενός
ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΥ ΔΗΜΙΟΥΡΓΟΥ… Είμαι από αυτούς που πιστεύουν ότι, ο χώρος, το έδαφος
του ΜΟΝΟΣΗΜΑΝΤΟΥ ειδικού είναι το πλέον ιδανικό για να αναπτυχθεί και να
ευδοκιμήσει ο ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΣ ΒΛΑΚΑΣ, ο οποίος ναρκοθετεί με τη γενικότερη κοινωνική
του τύφλα όχι μόνο αυτό που υποτίθεται υπηρετεί, αλλά και την εξέλιξη της ίδιας
της κοινωνίας. Ασπάζομαι δε απολύτως τις σχετικές απόψεις περί του ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΥ
ΒΛΑΚΑ (μονοσήμαντα ειδικού), όπως αυτές αναπτύσσονται από γνωστούς διανοητές
και συγγραφείς, όπως του ΜΠΕΡΝΑΡΝΤ ΣΟ, του Δ. ΧΑΡΙΤΟΠΟΥΛΟΥ, του ΛΕΜΠΕΣΗ κ.λ.π.
Συμπερασματικά,
όταν υπάρχουν τα παραπάνω στοιχεία σε ΘΕΑΤΗ και ΔΗΜΙΟΥΡΓΟ μιας Θ.Π., τότε δεν
μπορεί παρά να είναι ΕΥΤΥΧΕΣ το ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ, με ΕΛΠΙΔΑ ΓΙΑ ΤΟ ΑΥΡΙΟ…
Έρχομαι
τώρα στη Σαββατιάτικη θεατρική θέαση της “ΙΔΟΥ ΕΓΩ” με βασική δημιουργό την κα
Άννα Ρεντζεπέρη. Εκ προοιμίου θέλω να αναφέρω, ότι το αποτέλεσμα αυτής της
θεάσεως, αφού με ταξίδεψε σε χώρους όπου ανακαλύφθηκαν, είτε δειλά δειλά, είτε
με ξέσπασμα, αληθινοί, ατόφιοι χαρακτήρες και ειδικότερα ΓΥΝΑΙΚΩΝ μέσα ή μετά
από τις κοινωνικά συμβατικές πορείες τους, εν τέλει, μου ΟΜΟΡΦΗΝΕ τη βραδιά
μου, και θεώρησα εαυτόν τυχερό που βρέθηκα ως θεατής σ’ αυτήν την παράσταση.
Είναι ηλίου φαεινότερον, ότι στο πρόσωπο της κας Ρεντζεπέρη, συνέτρεξαν όλα
εκείνα τα στοιχεία τα οποία προανέφερα, και τα οποία θεωρώ ως “ικανή και αναγκαία
συνθήκη” για να υπάρξει κάποιος ως δημιουργός.
Η
κα Ρεντζεπέρη με την προχθεσινή παράσταση, απλά μου επιβεβαίωσε την άποψή μου,
ότι είναι προικισμένη με ό,τι απαιτείται προκειμένου να μπορεί να προσφέρει
πολιτιστικά και κοινωνικά εν γένει. Μέσα στη γενικότερη πολιτιστική –και όχι
μόνο- παρακμή, η κα Ρεντζεπέρη, με τη θεατρική παράσταση, αντιστέκεται στη
μετριότητα, δεν συμφιλιώνεται με την παρακμή και επιχειρεί επιτυχώς αντίσταση
ποιότητος στους χώρους της. Δεν διστάζει να ΕΚΤΙΘΕΤΑΙ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΑ, με τις
καλλιτεχνικές και κοινωνικές επιλογές της, και δίνει φωσφορίζοντα σήματα σε γυναίκες
που αποδέχονται απλά τη μοίρα τους, μια μοίρα που άλλοι φτιάξανε γι΄ αυτές
γεμάτη με κοινωνικές συμβάσεις, με “κριτή” καθημερινά ή το σύζυγο ή τον
κοινωνικό περίγυρο. Η κα Ρεντζεπέρη υποδύεται έξοχα τους επιλεγμένους από την
ίδια χαρακτήρες των (4) γυναικών και μεταπηδά από ρόλο σε ρόλο κατά τρόπο
μοναδικό.
Οι
μεταμορφώσεις και μεταλλάξεις της είναι ένα δείγμα υψηλής υποκριτικής και
υψηλής αισθητικής, η δε συγγραφή του 4ου μονόπρακτου από την ίδια, επιβεβαιώνει
την άνεσή της και σε αυτόν τον τομέα, με ξεκάθαρη κοινωνική στόχευση. Οι
χαρακτήρες των (4) γυναικών παρατίθενται με αυστηρή λιτότητα, χωρίς
επιτηδευμένες σκηνοθετικές φιοριτούρες, αφού μόνο έτσι μπορούν να αποδοθούν με
αφτιασίδωτη ειλικρίνεια και κοινωνική αλήθεια.
Ταυτόχρονα
όμως, η ερμηνευτική έκφραση των χαρακτήρων αυτών, φανερώνει μια ποιητική,
τρυφερή και ρεαλιστική ματιά και αποτελεί επίσης μια ενδοσκόπηση αυτών, που σε
δεδομένη στιγμή ξεγυμνώνουν την ψυχή τους, κραυγάζουν την αλήθεια τους, μακριά
και πέρα από το “φαίνεσθαι” και από τις δοτές κοινωνικές συμβάσεις, και
επιτέλους φωνάζουν: “ΙΔΟΥ ΕΓΩ”, “ΘΕΛΩ ΝΑ ΖΗΣΩ”…
Οι
4 ηρωίδες, που τόσο έξοχα υποδύεται η κα Ρεντζεπέρη (και με την αξιοπρόσεκτη
παρουσία των νεανίδων Μαρτίνη και Στόλη) φωνάζουν, σε διαφορετικούς χρόνους και
χώρους, προτρέπουν τις Γυναίκες, να αποδεχθούν τον πραγματικό εαυτό τους, να αποδεχθούν
τη μοναδικότητά τους… Να αποδεχθούν ότι αξίζει να φανερώνουν την αλήθεια τους,
το χαρακτήρα τους, να είναι ο εαυτός τους και όχι αυτό που θέλουν οι άλλοι…
Μόνο τότε πορεύεσαι σε ποιοτικό και ανθρώπινο περιβάλλον, διαφορετικά ΔΕΝ ΖΕΙΣ
αλλά κουτσοζείς, όπως λέγει κάπου στην “Αρχαία Σκουριά” η Μάρω Δούκα… Όταν
θέλεις να είσαι ο εαυτός σου, είναι βέβαιο, ότι σε μια κοινωνία σαν αυτή που
ζούμε, πρέπει να πληρώσεις τίμημα και μάλιστα ακριβό. Αλλά πιστέψτε με,
αξίζει…
Οι
προσπάθειες σαν αυτήν της κας Ρεντζεπέρη, είναι ΟΠΩΣΔΗΠΟΤΕ, εξαίρεση στον
γενικό κανόνα της παρακμής και του ξεπεσμού, είναι σαφώς μειοψηφική. Το μόνο
που μπορώ να ευχηθώ και να ελπίζω, είναι το μεγάλωμα της μειοψηφίας, και σε
θεατές και σε δημιουργούς. Εννοείται βεβαίως ότι στη συγκεκριμένη παράσταση,
αναμφισβήτητα υπήρξαν δύο (2) οι νικητές, τόσον ο θεατής (..τουλάχιστον εγώ..),
όσον και η δημιουργός.!!
Άλκης Φάτσιος
Ηγουμενίτσα
11/2/2019
.jpg)
.jpg)
Hello, my name is Jack Sparrow. I'm a 50 year old self-employed Pirate from the Caribbean.