Η εκπαιδευτική μεταρρύθμιση - Του Πέτρου Ζήγου

Η εκπαιδευτική μεταρρύθμιση

Του Πέτρου Ζήγου 

Ο χώρος της εκπαίδευσης είναι ένας χώρος όπου σφυρηλατούνται αξίες, διαμορφώνονται συνειδήσεις και χτίζονται τα θεμέλια για μια πολιτεία με υγιή αντανακλαστικά. 

Η παιδεία είναι ένας σημαντικός μοχλός για την οικονομική ανάπτυξη μιας χώρας. Για να επιτευχθεί αυτό χρειάζεται σύνδεση της εκπαίδευσης με την αγορά εργασίας και καλύτερη προσαρμογή της στα νέα δεδομένα της ψηφιακής οικονομίας και της κοινωνίας της πληροφορίας. 

Δεν είναι υπερβολή αν πούμε ότι η επένδυση στην παιδεία είναι η καλύτερη επένδυση και ότι το μέλλον μας περνάει μέσα από τα σχολεία και τα πανεπιστήμια. 

Για να επιτευχθεί όμως ο επιδιωκόμενος σκοπός πρέπει στους χώρους της εκπαίδευσης να επικρατεί ηρεμία, αλληλοσεβασμός, ενότητα, ομοψυχία, πνεύμα συνεργασίας και ν' αποφεύγονται ακραίες συμπεριφορές, όπως είναι για παράδειγμα η τέλεση αξιόποινων πράξεων στους χώρους της εκπαίδευσης, οι άσκοπες καταλήψεις και γενικά ν' αποφεύγεται η εκδήλωση επιλήψιμων συμπεριφορών από τους τέσσερις παράγοντες της μαθητικής κοινότητας, που είναι οι μαθητές, η διεύθυνση του σχολείου, οι καθηγητές και οι γονείς. 

Η προηγούμενη κυβέρνηση είχε καταθέσει στη Βουλή των Ελλήνων νομοσχέδιο για την εκπαίδευση, το οποίο ψηφίστηκε το Μάιο και έγινε νόμος του κράτους (νόμος 4670/ 07-05-2019 - ΦΕΚ 70 Α΄). 

Ο νόμος αυτός, ο οποίος αναφέρεται σε όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης, προβλέπει τα εξής τέσσερα (4) επιστημονικά πεδία: 

Πρώτο επιστημονικό πεδίο: ανθρωπιστικές, νομικές και κοινωνικές επιστήμες 

Δεύτερο επιστημονικό πεδίο: θετικές και τεχνολογικές επιστήμες 

Τρίτο επιστημονικό πεδίο: επιστήμες υγείας και ζωής 

Τέταρτο επιστημονικό πεδίο: επιστήμες οικονομίας και πληροφορικής 

Η Δ΄ τάξη και η Β΄ τάξη Γενικού Λυκείου αποτελούν τάξεις αποκλειστικά γενικής παιδείας, στις οποίες εφαρμόζεται πρόγραμμα μαθημάτων γενικής παιδείας 35 ωρών εβδομαδιαίως για τα ημερήσια και 25 ωρών για τα εσπερινά. 

Η Γ΄ τάξη Γενικού Λυκείου έχει μαθήματα γενικής παιδείας και προσανατολισμού 32 ωρών εβδομαδιαίως για τα ημερήσια και 25 ωρών για τα εσπερινά. 

Για την αξιολόγηση του μαθητή κατά τετράμηνο ο διδάσκων συνεκτιμά: α) τη συμμετοχή του στη διδακτική μαθησιακή διαδικασία, β) την επιμέλεια και το ενδιαφέρον του για το συγκεκριμένο μάθημα, γ) την επίδοση του στις γραπτές δοκιμασίες και γ) τις εργασίες που εκτελεί στο σχολείο ή στο σπίτι. 

Οι γραπτές δοκιμασίες διακρίνονται στις ολιγόλεπτες και στις ωριαίες. 

Η αξιολόγηση συνδυάζει ποικίλες μορφές και τεχνικές. Στο πλαίσιο αυτό ο μαθητής αξιολογείται με βάση α) τη συμμετοχή του στην καθημερινή εργασία της τάξης και τη συνολική δραστηριότητά του στη σχολική μονάδα και β) τα αποτελέσματα της επίδοσής του στις ενδιάμεσες γραπτές δοκιμασίες κατά τα δύο τετράμηνα του διδακτικού έτους και στις τελικές εξετάσεις στο τέλος του διδακτικού έτους. 

Στις γραπτές παραγωγικές κα απολυτήριες εξετάσεις αξιολογούνται συνολικά οι γνώσεις και οι δεξιότητες που απέκτησαν οι μαθητές κατά τη διάρκεια του σχολικού έτους. 

Μαθητής που απουσιάζει ή προσέρχεται μετά την ανακοίνωση των θεμάτων σε κάθε είδος εξέταση δεν γίνεται δεκτός σε αυτήν και βαθμολογείται από το Σύλλογο Διδασκόντων με τον κατώτερο βαθμό μηδέν (0). Μαθητές που απουσιάζουν δικαιολογημένα (λόγω ασθενείας κ.λ.π.) εξετάζονται άλλη μέρα. 

Η εξεταστέα ύλη για τα μαθήματα του Γενικού Λυκείου δεν μπορεί να είναι λιγότερη από το μισό (1/2) και περισσότερη από τα δύο τρίτα (2/3) της διδακτέας. 

Το πρόγραμμα των πρoαγωγικών και απολυτηρίων εξετάσεων των μαθημάτων ορίζεται από τον Σύλλογο Διδασκόντων. 

Τα θέματα των γραπτών και προφορικών εξετάσεων ορίζονται από τους διδάσκοντες το αντίστοιχο μάθημα. 

Ο αριθμός των μαθητών ανά τμήμα τόσο γενικής παιδείας, όσο και ομάδων προσανατολισμού για την Γ΄ τάξη Γενικού Λυκείου, δεν μπορεί να υπερβαίνει τους 25. Τμήματα με περισσότερους από 25 μαθητές διαιρούνται σε νέα τμήματα. 

Μαθητές ξένου σχολείου που λειτουργεί στο εξωτερικό και είναι αντίστοιχο των σχολείων της Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης που λειτουργούν στην Ελλάδα, κάτοχοι ενδεικτικού ή αποδεικτικού σπουδών ή άλλου σχετικού αποδεικτικού στοιχείου της μαθητικής κατάστασής τους, εγγράφονται χωρίς κατατακτήρια εξέταση οποτεδήποτε κατά τη διάρκεια του διδακτικού έτους σε αντίστοιχη τάξη των δημόσιων ή ιδιωτικών σχολείων Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης της Ελλάδας, η οποία καθορίζεται από τον Διευθυντή της οικείας Διεύθυνσης Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης. 

Ως πειραματικά σχολεία ορίζονται νηπιαγωγεία, δημοτικά σχολεία, γυμνάσια, γενικά λύκεια και Σχολικές Μονάδες Ειδικής Αγωγής και Εκπαίδευσης. 

Για να είναι κατάλληλη μια σχολική μονάδα να χαρακτηριστεί ως πειραματικό σχολείο πρέπει: α) οι μαθητές και μαθήτριες να εισάγονται με τρόπο που δεν παραβιάζει τις βασικές προϋποθέσεις ενός κατά το δυνατόν τυχαίου δείγματος, απαραίτητη προϋπόθεση για την εξαγωγή ασφαλών συμπερασμάτων και β) οι εκπαιδευτικοί αυτών των σχολείων να διαθέτουν αυξημένα τυπικά προσόντα. 

Η σημερινή κυβέρνηση είχε δεσμευτεί πριν τις εκλογές ότι θα καταργήσει το πανεπιστημιακό άσυλο. 

Σύμφωνα με το άρθρο 64 του πρόσφατου νόμου 4623/09-08-2019 (ΦΕΚ 134 Α) « εντός των χώρων των Ανώτατων Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων (Α.Ε.Ι.) οι δημόσιες αρχές ασκούν όλες τις κατά νόμο αρμοδιότητές τους συμπεριλαμβανομένης της επέμβασης λόγω τέλεσης αξιόποινων πράξεων. Η ακαδημαϊκή ελευθερία καθώς και η ελεύθερη έκφραση και διακίνηση των ιδεών προστατεύονται σε όλους τους χώρους των Α.Ε.Ι. έναντι οποιουδήποτε προσπαθεί να τις καταλύσει ή περιορίσει. Στα Α.Ε.Ι. κατοχυρώνεται και προστατεύεται η ακαδημαϊκή ελευθερία στην έρευνα και τη διδασκαλία, η οποία αποτελεί θεσμική εγγύηση της αδέσμευτης και απαραβίαστης επιστημονικής σκέψης, έρευνας και διδασκαλίας ». 

Ο ίδιος νόμος προβλέπει, μεταξύ άλλων, την παράταση μέχρι τις 31-08-2020 της θητείας των υπηρετούντων εκπαιδευτικών σε πρότυπο ή πειραματικό σχολείο, τη λειτουργία των Κέντρων Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης (Κ.Π.Ε.) και για το σχολικό έτος 2019 - 2020 κ.λ.π. 

Η Υπουργός Παιδείας κα Νίκη Κεραμέως μιλώντας πρόσφατα στο ραδιόφωνο του Αθηναϊκού Πρακτορείου Ειδήσεων είπε « μελετάμε ένα νέο θεσμικό πλαίσιο για την πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση για το οποίο θα διαβουλευθούμε με όλους τους φορείς και θα το εισάγουμε στο δημόσιο διάλογο για μια ευρύτερη διαβούλευση, μόλις αυτό ετοιμαστεί. Πριν από μερικούς μήνες ψηφίστηκε από την απερχόμενη κυβέρνηση ένα νέο σύστημα εισαγωγής στην τριτοβάθμια εκπαίδευση. Εμείς διαφωνήσαμε με αυτό το σύστημα για πάρα πολλούς λόγους (....), δυστυχώς έγινε νόμος του κράτους. Θα μπορούσαμε να έρθουμε τώρα και να πούμε καταργούνται όλα, δεν το κάνουμε γιατί πάνω απ΄ όλα μας ενδιαφέρουν οι μαθητές και η εκπαιδευτική κοινότητα εν συνόλω. Γι' αυτό είπαμε ότι θα ισχύσει το σύστημα εισαγωγής στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, όπως αυτό ψηφίστηκε πριν από μερικούς μήνες, θα επιφέρουμε κάποιες βελτιωτικές κινήσεις για να διορθώσουμε στρεβλώσεις του υπάρχοντος συστήματος, θα τις ανακοινώσουμε προσεχώς ». 

Πολύ σημαντικά αυτά που είπε η κα Υπουργός, διότι πάνω απ' όλα πρέπει να είναι οι μαθητές οι οποίοι δεν πρέπει να αναστατώνονται από τις συνεχείς αλλαγές του εκπαιδευτικού συστήματος της χώρας μας. 

Καλό θα ήταν τα μέτρα που ψηφίζονται για την παιδεία να είναι κοινής αποδοχής (δηλ. να συμφωνούν γι' αυτά εκ των προτέρων όλα τα πολιτικά κόμματα) και να έχουν πολύ μεγάλη διάρκεια. 

Αν είχαν συνεννοηθεί όλες οι πολιτικές δυνάμεις της χώρας μας και είχαν πάρει μέτρα κοινής αποδοχής για όλα τα σημαντικά θέματα, όπως είναι η οικονομία, η δικαιοσύνη, η υγεία, η ασφάλεια και η παιδεία, η χώρα μας θα είχε βγει ήδη από την κρίση, πράγμα το οποίο συνέβη με άλλες μικρές χώρες, όπως η Ιρλανδία, η Κύπρος και η Πορτογαλία. 

Ηγουμενίτσα, 31 Αυγούστου 2019 

Πέτρος Γ. Ζήγος 

Μέλος της σχολικής επιτροπής Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης του Δήμου Ηγουμενίτσας