Παιδεία και καταλήψεις

Του Πέτρου Ζήγου

Από την περίοδο της κλασικής αρχαιότητας «παιδεία», με την ευρύτερη έννοια, σήμαινε μόρφωση, εκπαίδευση, πολιτισμό και ανθρωπισμό, ως διακριτικό χαρακτηριστικό των Ελλήνων έναντι των βαρβάρων. Από τους ελληνιστικούς χρόνους και μετά σήμαινε την εγκύκλιο παιδεία, τη γενική μόρφωση. Αυτή τη σημασία διατηρεί ο όρος έως και σήμερα.

Η παιδεία, αποτελεί σύμφωνα με το ισχύον Σύνταγμα της χώρας μας, βασική αποστολή του κράτους και έχει σκοπό την ηθική, πνευματική και φυσική αγωγή των Ελλήνων, την ανάπτυξη της εθνικής και θρησκευτικής συνείδησης και τη διάπλαση των μαθητών σε ελεύθερους και υπεύθυνους πολίτες.

Κοινός σκοπός όλων των παραγόντων της μαθητικής κοινότητας είναι η μόρφωση και η διαπαιδαγώγηση των παιδιών μας, που βρίσκονται στην εφηβεία, δηλαδή στην πιο κρίσιμη ηλικία της ζωής τους, πράγμα το οποίο οφείλουμε να λαμβάνουμε πολύ σοβαρά υπόψη μας, αν θέλουμε να μην προκαλούνται συγκρούσεις και να είμαστε αποτελεσματικοί και χρήσιμοι.

Για να για να επιτευχθεί ο προαναφερθείς κοινός σκοπός πρέπει στο σχολείο να υπάρχει ηρεμία, ενότητα, ομοψυχία, αλληλοσεβασμός και κυρίως συνεργασία. Σε κάθε κοινωνική ομάδα υπάρχουν κανόνες και νόμοι τους οποίους οφείλουν όλα τα μέλη της να σέβονται και να εφαρμόζουν για να καταστεί δυνατή η συνύπαρξή τους στα πλαίσια της ομάδας. Στο σχολείο υπάρχουν κανόνες τους οποίους πρέπει όλοι να εφαρμόζουν για να επιτευχθεί ο επιδιωκόμενος σκοπός. Δεν επιτρέπεται κάποιοι γονείς να πηγαίνουν στους διευθυντές των σχολείων και να τους “κουνάνε το δάχτυλο”, επειδή κάνουν σωστά τη δουλειά τους. Οι διευθυντές είναι υποχρεωμένοι να εφαρμόζουν τους νόμους και τις εγκυκλίους, που τους στέλνει το Υπουργείο Παιδείας. Αν δεν το κάνουν θα ελεγχθούν πειθαρχικά και ίσως ποινικά.

Δεν επιτρέπεται κάποιοι καθηγητές, ευτυχώς ελάχιστοι, να απευθύνουν προς τους μαθητές λέξεις ή φράσεις απαξιωτικού περιεχομένου και ίσως κάποιες φορές υβριστικού περιεχομένου και μάλιστα δημόσια. Αυτό αντίκειται στους παιδαγωγικούς κανόνες και στους κανόνες της ψυχολογίας και της νομικής επιστήμης. Αυτό προφανώς το έχουν διδαχθεί στο πανεπιστήμιο. Σημειωτέον, όμως, ότι οι περισσότεροι καθηγητές είναι άριστοι στη δουλειά τους.

Δεν επιτρέπεται ο μαθητής να έχει την απαίτηση να μπει στην αίθουσα διδασκαλίας με τον καφέ στο χέρι κ.λ.π. Αυτό δείχνει έλλειψη σεβασμού προς τους καθηγητές και τους συμμαθητές του, αδιαφορία, έλλειψη πειθαρχίας και περιφρόνηση και χαλάρωση απέναντι σε κανόνες, αρχές και αξίες.

Ανέφερα ενδεικτικά τα παραπάνω. Θα μπορούσα να αναφέρω κι άλλα παραδείγματα ανάρμοστων συμπεριφορών.

Η συντριπτική πλειοψηφία των μαθητών ενδιαφέρεται για τα μαθήματά της και για την εισαγωγή στο πανεπιστήμιο. Ελάχιστοι είναι αυτοί που αδιαφορούν και τους βολεύει να επικρατεί “μπάχαλο” στο σχολείο. Η πεποίθηση των ελάχιστων μαθητών ότι μπορούν, χειραγωγώντας το σύνολο των μαθητών, να επιβάλουν τις απαιτήσεις τους, είναι λαθεμένη και κατακριτέα. Δε μπορεί για το παραμικρό να απειλούν με κατάληψη του σχολείου ή να κάνουν κατάληψη, η οποία εξ όσων γνωρίζω, δεν έχει νομικό έρεισμα.

Το εκπαιδευτικό σύστημα της χώρας μας χρειάζεται ορισμένες αλλαγές και βελτιώσεις. Αυτό αποτελεί κοινή διαπίστωση και οφείλουμε όλοι να εργαστούμε προς αυτή την κατεύθυνση. Ένας από τους λόγους για τους οποίους φουντώνει η παραπαιδεία στη χώρα μας είναι τα προβλήματα που έχει το δημόσιο σχολείο. Η εκάστοτε ηγεσία του Υπουργείου Παιδείας με το πρόσχημα της μεταρρύθμισης επιφέρει συχνές και μερικές φορές δευτερεύουσας σημασίας αλλαγές με αποτέλεσμα να προκαλείται αναστάτωση και σύγχυση στους μαθητές. Οι μαθητές ισχυρίζονται ότι το νομοσχέδιο για την παιδεία που συνέταξε η κυβέρνηση και κατέθεσε, μετά από δημόσια διαβούλευση, στη Βουλή των Ελλήνων, μεταξύ άλλων, αυξάνει αντί να μειώνει τον αριθμό των εξετάσεων, ενισχύει τη δράση των φροντιστηρίων και των ιδιωτικών σχολείων, ευνοεί τη μάθηση με παπαγαλία και στερεί από τους μαθητές τη δυνατότητα απόκτησης πολύτιμων γνώσεων για τη ζωή τους. Επιπρόσθετα, τους φορτώνει με άγχος, τους υποχρεώνει να επιδιώκουν υψηλούς βαθμούς, τους αναγκάζει να παίρνουν σοβαρές αποφάσεις για το μέλλον τους σε μικρότερη ηλικία, έχοντας συγχρόνως λιγότερες επιλογές και δεν προβλέπει την άμεση εφαρμογή του θεσμού διδακτικής στήριξης στα λύκεια. Υπάρχουν, τέλος, προβληματισμοί για τον αδιάβλητο χαρακτήρα της διαγωνιστικής διαδικασίας.

Η κυβέρνηση πιστεύει ότι οι ρυθμίσεις του σχεδίου νόμου είναι προς τη σωστή κατεύθυνση. Οι διαφωνούντες με αυτό το χαρακτηρίζουν αντιεκπαιδευτικό και ζητούν την απόσυρσή του.

Δεν είναι δυνατόν στο σημερινό άρθρο ν’ αναλύσουμε όλα τα άρθρα του νομοσχεδίου για το λύκειο. Ίσως το κάνουμε σε άλλο άρθρο.

Η λύση των προβλημάτων του σχολείου δεν βρίσκεται στις καταλήψεις και στην ποινικοποίησή τους, άλλος στον ειλικρινή, καλοπροαίρετο και γόνιμο διάλογο και στην ομαλή συνεργασία της πολιτείας και όλων των παραγόντων της μαθητικής κοινότητας, οι οποίοι είναι οι μαθητές, η Διεύθυνση του σχολείου, οι καθηγητές και οι γονείς.

Η λήψη κατασταλτικών μέτρων είναι το έσχατο μέσο. Η πρόληψη είναι καλύτερη από την καταστολή.

Πέτρος Γ. Ζήγος

- Αντιπρόεδρος του Συλλόγου Γονέων και

Κηδεμόνων του Α’ Γενικού Λυκείου Ηγουμενίτσας

- Μέλος της Σχολικής Επιτροπής Δευτεροβάθμιας

Εκπαίδευσης του Δήμου Ηγουμενίτσας